Đã bao giờ bạn cảm thấy bản thân mình suy nghĩ quá nhiều, quá mệt mỏi và vượt quá sự giới hạn cho phép? Đó có thể là bạn đã gặp phải tình trạng Overthinking? Vậy Overthinking là gì và có tác động ra sao? Cùng hiểu rõ về tình trạng này cũng như cách thoát khỏi nó một cách hiệu quả, giúp bản thân tích cực và thoải mái hơn.
Overthinking là gì?
Overthinking hay là hành động overthink được hiểu là tình trạng con người suy nghĩ quá nhiều, vượt quá giới hạn bản thân cho phép. Não bộ không ngừng phân tích, đánh giá và cảm thấy thấy không hài lòng, cảm giác đau khổ với những suy nghĩ mà mình có. Những vấn đề mà bạn suy nghĩ có thể lặp đi lặp lại trong tâm trí rất nhiều và hậu quả của việc đó chính là sự ảnh hưởng tiêu cực đến công việc và cuộc sống của chúng ta.
Overthinking có 2 loại chủ yếu đó là: suy nghĩ về quá khứ và lo lắng về tương lai. Khi bạn mãi đắm chìm trong suy nghĩ quá lâu thì sẽ thấy bản thân mình bị mắc kẹt và không tìm ra được phương án để có thể giải quyết vấn đề hiệu quả và triệt để.
Sự thật là Overthinking không phải lúc nào cũng xấu và tiêu cực. Nó chỉ xấu khi chính bản thân bạn không quyết đoán, luôn tìm cớ để trì hoãn. Việc suy nghĩ quá mức sẽ gây ra tình trạng căng thẳng nặng nề, nhưng nếu biết dừng ở mức bình thường, việc căng thẳng một chút lại vô tình tạo động lực để bạn quyết tâm hành động giải quyết vấn đề.
Ví dụ đơn giản nhất, khi bạn quá lo lắng về buổi báo cáo đồ án sắp tới, từ đó thúc đẩy bạn phải làm báo cáo thật tốt, chuẩn bị thật kỹ. Bạn chịu khó nghiên cứu, học hỏi nhiều hơn, bạn đi sớm hơn vào buổi báo cáo đồ án để có nhiều thời gian chuẩn bị hơn. Đây là bằng chứng thiết thực nhất cho thấy việc suy nghĩ quá nhiều không phải lúc nào cũng xấu. Thậm chí khi bạn nghĩ, bạn có thể hiểu hơn về giá trị bản thân, khám phá được những tiềm năng sâu bên trong mình để bứt phá mọi giới hạn.
Overthinking chỉ xấu khi bạn nghĩ nhiều mà không hành động, hoặc nó tác động sâu sắc đến cuộc sống hàng ngày, đến cảm giác hạnh phúc, đến các mối quan hệ xung quanh bạn. Như vậy chúng ta đã hiểu rõ về khái niệm về Overthinking là gì? Vậy thì biểu hiện nào cho biết chúng ta đang gặp phải tình trạng Overthinking. Theo dõi phần tiếp sau đây.
Overthinking là bệnh gì? Hiểu chính xác để có cách phòng tránh và giải quyết.
Xem thêm :
- Thao túng tâm lý là gì? Cách đối phó với hành vi thao túng tâm lý nơi công sở
- Hội chứng Burnout: Tình trạng dân công sở mắc phải nhưng ít nhận ra
- Self efficacy là gì? Tại sao cần tin vào năng lực của bản thân?
- Giải đáp: Thiên vị là gì? Làm gì khi sếp thiên vị?
- Cầu toàn là gì? Những ảnh hưởng và cách quản lý hiệu quả
- Narcissist là gì? 7 Dấu hiệu nhận biết một người ái kỷ
- Tham vấn là gì? Khi nào bạn nên được tham vấn tâm lý
- Đồng cảm là gì? 6 cách thể hiện sự đồng cảm với người khác
- Trì hoãn là gì? 7 Cách loại bỏ trì hoãn công việc hiệu quả
- Bốc đồng là gì? Cách khắc phụ người có tính bốc đồng hiệu quả
- Ngộ nhận là gì? Dấu hiệu sự ngộ nhận về năng lực bản thân
Dấu hiệu nhận biết bạn đang bị Overthinking
Dấu hiệu để chúng ta có thể nhận biết bản thân hay những người xung quanh đang gặp phải tình trạng tâm lý Overthinking là:
- Không thể tập trung suy nghĩ đến những việc khác (ngoài vấn đề mà bạn đang gặp phải)
- Không thể thư giãn cũng như dành thời gian cho bộ não nghỉ ngơi
- Liên tục cảm thấy bất an hoặc vô cùng lo lắng
- Bạn cảm nhận tinh thần vô cùng mệt mỏi
- Não bộ bị xâm chiếm hoàn toàn bởi các suy nghĩ tiêu cực
- Những trải nghiệm/tình huống nào đó liên tục được gợi nhắc trong đầu bạn
- Nghĩ đến những tình huống xấu nhất có thể xảy ra
- Nghi ngờ quyết định của bản thân cho vấn đề đó là sai
- Phóng đại tiểu tiết, và làm nghiêm trọng hơn vấn đề
Nguyên nhân dẫn đến Overthinking
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng Overthinking, những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này thường là:
Quá cầu toàn trong mọi việc
Có nhiều người họ thường rất cầu toàn trong mọi việc. Họ thường tính toán nhiều đến tình huống, kết quả của vấn đề. Họ thường có xu hướng dành hầu hết thời gian để lên kế hoạch và chuẩn bị chu toàn. Họ luôn cầu toàn luôn mong muốn có thể kiểm soát và hoàn thành mọi việc, họ luôn muốn có những giải pháp khi vấn đề phát sinh. Họ luôn muốn có ngay những giải pháp khi vấn đề phát sinh. Điều này dẫn tới việc họ dành hết thời gian để có thể suy nghĩ những sự kiện đang diễn ra hoặc sắp xảy đến. Việc quá cầu toàn khiến họ luôn suy nghĩ quá nhiều và rơi vào trạng thái lo lắng. Điều này có thể gây ra tình trạng mất tinh thần và mệt mỏi.
Những người quá cầu toàn sẽ khiến bản thân rơi vào lo lắng khi suy nghĩ quá nhiều
Lo lắng quá nhiều đến kết quả
Trong công việc cũng như học tập, nhiều người thường quan tâm đến kết quả đạt được và mong muốn cho mọi thứ được suy nghĩ suôn sẻ. Với mong muốn này, họ luôn nỗ lực để hành động và tính toán làm sao để có thể đạt được kết quả tốt hơn. Điều này làm họ suy nghĩ đa chiều về mọi mặt của vấn đề để có thể tìm ra hướng đi hiệu quả nhất. Trái lại điều này cũng khiến họ rơi vào tình trạng Overthinking vì mong muốn quá lớn của bản thân.
Quá để tâm đến những chi tiết nhỏ nhặt
Khi để ý đến quá nhiều chi tiết nhỏ nhặt, họ thường chia nhỏ vấn đề ra nhiều yếu tố khác rồi phân tích. Tuy nhiên, có quá nhiều vấn đề khiến họ khó có thể chọn lọc vấn đề để thực hiện điều này. Từ đó, xuất hiện tình trạng càng xem xét vấn đề càng nhận ra nhiều điều tiêu cực vấn đề. Đây là nguyên hình thành chứng Overthinking phổ biến hiện nay.
Nguyên nhân cơ bản khiến bạn Overthinking hơn mức bình thường.
Overthinking có phải là một hội chứng rối loạn tâm thần không?
Hội chứng Overthinking hoàn toàn không phải là rối loạn tâm thần. Tuy nhiên, đây có thể là biểu hiện sớm của một số căn bệnh về tâm thần. Như:
- Bệnh trầm cảm
- Bệnh rối loạn lo âu
- Bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD)
- Bệnh rối loạn căng thẳng hậu sang chấn (PTSD)
Đứng trước bối cảnh có quá nhiều nghi hoặc về mối liên quan giữa Overthinking và căng thẳng, nhà tâm lý học lâm sàng – Sanaa Hafeez đã gọi tình huống này là “con gà và quả trứng”. Nói một cách dễ hiểu hơn đó là khi bạn quá căng thẳng, lo lắng, trầm cảm sẽ dẫn đến việc bạn suy nghĩ quá nhiều và ngược lại. Nếu tình trạng suy nghĩ nhiều, suy nghĩ thái quá của bạn diễn ra trong thời gian dài, hãy hết sức cẩn trọng bởi đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bạn cần được tầm soát các vấn đề về tâm lý. Đặc biệt đối với những người trải qua mất mát, sự kiện quá đau buồn sẽ khiến họ nâng cao cảnh giác hơn. Từ đó họ có xu hướng trở nên Overthinking quá mức về rắc rối tiềm ẩn có thể lặp lại giống trong quá khứ.
Overthinking nghĩa là gì? Liệu đây có phải triệu chứng rối loạn tâm thần hay
Tác hại của Overthinking là gì?
Tất nhiên với việc suy nghĩ quá nhiều, vượt qua tầm kiểm soát thì sẽ dẫn đến nhiều vấn đề và tác động không tích cực đến người gặp phải tình trạng này. Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến công việc, học tập,…
Ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe
Việc suy nghĩ quá nhiều và tiêu cực hóa vấn đề đang gặp phải có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm hoặc tự kỷ rất cao. Nguyên nhân là những chứng này ảnh hưởng mạnh mẽ đến hệ thần kinh, não bộ khi chúng ta liên tục Overthinking theo hướng tiêu cực. Việc suy kiệt về tinh thần dần dà sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, gây mệt mỏi, chán nản.
Ảnh hưởng đến công việc, học tập
Suy nghĩ liên tục với tần suất thường xuyên khiến não bộ và hệ thần kinh bị bó buộc hoạt động liên tục để có thể giải quyết các thông tin. Đến một giới hạn nhất định sẽ khiến chúng ta cảm thấy quá tải, đau đầu lo lắng và mệt mỏi. Điều này sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến công việc, học tập và cuộc sống của chúng ta như: chán ăn, mất ngủ, mất tập trung khi làm việc hiệu quả,… Từ đó dẫn đến việc kết quả mang lại cũng hiệu suất thấp. Việc suy nghĩ tiêu cực kéo dài làm giảm khả năng phân tích và giải quyết các vấn đề. Đặc biệt ảnh hưởng đến tư duy và sáng tạo. Điều này làm đình trệ công việc và ảnh hưởng trực tiếp đến công việc và cuộc sống.
Hệ lụy nghiêm trọng của chứng Overthinking quá mức.
Cách thoát khỏi Overthinking hiệu quả
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, bớt cân đo đong đếm và để ý đến tiểu tiết chính là bí quyết giúp giải quyết các vấn đề hiệu quả hơn. Để có thể thoát khỏi tình trạng Overthinking, có thể áp dụng các cách sau đây:
Tìm ra căn nguyên
Việc tìm ra căn nguyên sẽ giúp chúng ta có thể hạn chế đi những điều dẫn đến tình trạng mà mình đang gặp phải. Căn nguyên này không phải ai cũng tự nhận ra được mà có thể nhờ đến sự hỗ trợ của bạn bè, người thân, bác sĩ tâm lý. Để từ đó chúng ta sẽ có những biện pháp chủ động né xa những tình huống đó. Một số nguyên nhân xuất phát từ bản thân mà bạn có thể cải thiện khắc phục như nuối tiếc quá khứ, lo lắng về tương lai, hoài nghi về bản thân, căng thẳng trong công việc, học hành,…
Đối mặt với những vấn đề tiêu cực
Bạn nên nhớ rằng những gì mình nghĩ, mình thấy chưa chắc là sự thật. Những điều tiêu cực mình suy nghĩ có thể chỉ là tự mình vẽ ra và lý thuyết. Vì vậy hãy đối đầu với những suy nghĩ tiêu cực của bản thân bằng việc nhìn đa chiều hơn để có nhận định tốt hơn. Điều này chắc chắn không phải là dễ dàng nhưng bạn có thể tập luyện. Học cách thay thế những vấn đề vô định bằng suy nghĩ tích cực, hữu dụng hơn.
Tin tưởng vào bản thân
Có thể đây là cách thức có vẻ mang hướng trực giác khá nhiều. Nhưng đây cũng được xem là cách tối ưu giúp người đang trong tình trạng Overthinking vượt qua được trình trạng tồi tệ của bản thân mình. Có thể có nhiều nguyên do khiến bạn đánh mất lòng tin của chính mình. Tuy nhiên, sẽ không ai giúp mình vượt qua được sự sợ hãi đó hết. Hãy sống vui vẻ, tin tưởng vào trực giác của mình. Đừng hoài nghi nó và phóng đại hóa vấn đề. Mạnh mẽ để đối đầu và vượt qua những gì gặp phải một cách bình tĩnh. Nhiều người đã lấy lại lòng tin vào chính mình nhờ vào những câu chuyện, chia sẻ đồng cảm từ một ai đó. Vì vậy, có thể học cách chia sẻ và lắng nghe để được thả lỏng mình. Chỉ có tin tưởng chính mình thì mới giúp bạn thân vượt qua được chính mình và khó khăn gặp phải.
Tin tưởng vào chính bản thân là cách tốt nhất để tự vượt qua Overthinking
Học cách hài lòng và biết ơn
Hãy biết ơn những gì bản thân mình đang có và đạt được trong học tập và công việc, cho dù đó là những điều nhỏ nhoi hay to lớn. Biết trân trọng bản thân đã cố gắng nỗ lực để đạt được kết quả chính là bạn biết quý trọng chính mình. Đừng quá mưu cầu để thất vọng khi không đạt kết quả như điều mình muốn. Biết hài lòng với hiện tại và những thứ mình đang có sẽ không khiến chúng ta rơi vào “hố sâu” của Overthinking.
Thiền định
Thiền định là cách để bạn tịnh tâm, giúp dẫn lối cho những “bóng ma” tâm lý trong tâm hồn và trí não hướng đến ánh sáng và điều tích cực cho tâm hồn mình. Khi bạn bắt đầu thiền, hãy tập trung hít thở thật sâu. Đây là cách mà bạn có thể áp dụng để giúp tâm trí tĩnh lặng hơn, chuyển hướng những suy nghĩ tiêu cực mỗi khi bạn có dấu hiệu bắt đầu suy nghĩ đến chúng.
Hoạt động tích cực
Các hoạt động thể chất không chỉ giúp cơ thể chúng ta khỏe khoắn, sức khỏe dẻo dai mà nó còn đem lại lợi ích cả về mặt tinh thần rất tốt. Hoạt động thể năng tích cực và thường xuyên giúp chúng ta có thể xả stress, giảm bớt căng thẳng làm cho đầu óc minh mẫn hơn từ đó lối suy nghĩ cũng dần rộng mở và tích cực hơn.
Phát triển thêm các kỹ năng
Những người mắc phải hội chứng Overthinking là những người có xu hướng cầu toàn trong mọi việc và tham vọng nhiều thứ khá cao, luôn quan tâm đến kết quả. Bởi vì thua cuộc là nỗi sợ của họ và họ luôn tự kiểm điểm bản thân dù đó chỉ là những lỗi vặt vãnh. Các kỹ năng cá nhân học được này sẽ có tác động trực tiếp, giúp giảm thiểu tình trạng khủng hoảng tinh thần vì suy nghĩ quá mức. Interpersonal skill (liên kết cá nhân) là một kỹ năng được chứng minh rằng có thể giúp bạn giảm hội chứng Overthinking. Đối tượng thường mắc chứng bệnh Overthinking đó là những người quá cầu toàn, có tham vọng lớn, sợ thua cuộc và luôn tự trách bản thân dù chỉ là những lỗi lầm cực nhỏ. Khi thực hiện được kỹ năng liên kết cá nhân sẽ giúp họ giảm thiểu khủng hoảng tinh thần do sự suy nghĩ quá mức gây nên. Vậy làm sao để phát triển interpersonal skill? Hãy thực hiện:
- Tự trau dồi khả năng nhận thức (self-awareness).
- Hãy tự tin vào bản thân (self-confidence).
- Hãy học và rèn tính bình tĩnh mỗi ngày, tự chủ trong mọi vấn đề của cuộc sống (self-control).
Thực hiện những cách sau đây để tạm biệt Overthinking, tạm biệt căng thẳng, stress
Đánh lạc hướng bản thân
Việc đánh lạc hướng bản thân để giảm bớt hội chứng Overthinking được cho là khá hiệu quả. Việc có quá nhiều thời gian rảnh khiến bạn nghĩ ngợi nhiều, vậy tại sao bạn không thử làm bản thân bận rộn hơn một chút?Bạn có thể dành thời gian thực hiện các điều bạn thích trong khả năng như: chơi nhạc cụ, nấu món mình thích, mua sắm,… Ngoài ra, việc thử sức học thứ gì đó hoàn toàn mới cũng là một ý tưởng tuyệt vời. Chẳng hạn như học yoga, gym, hay một kỹ năng nào đó cần thiết để phát triển công việc hiện tại của mình.Cuối cùng, hãy cho phép mình được nghỉ ngơi nhiều hơn. Bạn không thể chỉ tối ngày chìm trong suy nghĩ, hãy tự thoát khỏi nó bằng việc cho mình 1 giấc ngủ thực sự chất lượng.
Hít một hơi thật sâu
Hít một hơi thật sâu có thể giảm bớt bệnh overthinking hay không? Nếu bạn đang mắc phải hội chứng này mà chưa tìm được lối thoát cho bản thân, hãy hít một hơi thật sâu theo cách dưới đây. Chắc chắn bạn sẽ cảm nhận ngay được hiệu quả của phương pháp này. Cách hít thở sâu:
- Bước 1: Tìm cho mình một nơi thực sự thoải mái, thư giãn vẫn cổ và vai của bạn.
- Bước 2: 1 tay đặt lên bụng, tay còn lại sẽ đặt nơi tim.
- Bước 3: Thực hiện hít hơi bằng bụng mà thở ra bằng mũi, chú trọng cách bụng và ngực di chuyển khi thực hiện động tác.
- Bước 4: Thực hiện với tần suất 3 lần 1 ngày, mỗi lần 5 phút. Ngoài ra bạn cũng có thể thực hiện bất cứ khi nào khi bạn cảm thấy đang suy nghĩ quá nhiều.
Tìm đến các chuyên gia tâm lý
Khi mọi thứ đã vượt quá ngoài tầm kiểm soát, lúc này việc tìm tới chuyên gia tâm lý là điều cần thiết dành cho bạn. Đây sẽ là một chiếc phao cứu hộ giải quyết triệt để suy nghĩ tiêu cực của bạn, hướng bạn tới những điều tích cực hơn. Đặc biệt là khi hội chứng Overthinking đã ảnh hưởng tới sức khỏe, công việc và các mối quan hệ của bạn.
Khi bạn cảm thấy tình trạng bản thân đã ngoài tầm kiểm soát, hãy tìm đến chuyên gia tâm lý để được tư vấn
Viết nhật ký
Seneca – Một trong những nhà triết gia nổi tiếng nhất trên thế giới có thói quen viết nhật ký hàng ngày, sau đó sẽ ngồi ngẫm lại toàn bộ sự việc xảy ra trong ngày hôm đó. Đặc biệt, khi đặt bút lên viết ông sẽ viết 1 cách thoải mái, không cần quá chỉn chu, cũng chẳng cần logic. Chỉ đơn giản là nêu các ý tóm tắt nhất và đưa ra cảm nhận về nó.Và có thể bạn chưa biết, đây là một thói quen cực tốt giúp bạn sắp xếp lại suy nghĩ của bản thân một cách hoàn chỉnh nhất. Mỡ hỗn độn trong đầu bạn từ đó sẽ được dọn dẹp bớt, là cách hiệu quả để giảm tải hội chứng Overthinking.
Học cách chia sẻ, lắng nghe và được lắng nghe
Bạn nghĩ sao về việc giảm thiểu Overthinking bằng cách tìm một người đáng tin cậy để tâm sự? Nếu chưa làm thì bạn hãy thực hiện ngay lập tức.Chỉ cần một người bạn có thể đủ sự cảm thông, biết lắng nghe chắc chắn cảm xúc tiêu cực trong bạn sẽ giảm bớt đi khá nhiều.Ngoài ra bạn cũng có thể là người được lắng nghe tâm sự của người khác, đưa ra cho họ những lời khuyên hữu ích cũng như là 1 cách để rút kinh nghiệm cho chính mình.
Hòa mình cùng thiên nhiên
Thiên nhiên là bài thuốc chữa lành hiệu quả nhất cho con người cả về tâm hồn và thể xác. Đúng vậy! Dù bạn đang ở thành phố nay nông thôn, thì việc đến một nơi trong lành, yên tĩnh sẽ cực kỳ tốt cho tinh thần của bạn.Và thậm chí điều này đã được chứng minh bởi các nghiên cứu thực tế, các nhà khoa học chỉ ra rằng việc đi bộ trong môi trường nhiều cây xanh với thời gian khoảng 90 phút sẽ giúp bạn giảm bớt việc suy nghĩ quá nhiều. Sự tĩnh lặng, bình yên của thiên nhiên cũng đẩy lùi các dòng suy nghĩ tiêu cực, từ đó tâm trí của bạn sẽ chỉ tập trung để hưởng thụ bầu không khí trong lành của thực tại.
FAQ – Một số thắc mắc thường gặp về Overthinking
Tại sao hội chứng Overthinking thường xuất hiện phổ biến ở người trẻ?
Theo như những gì VietnamWorks tìm hiểu được thì có lẽ do hoàn cảnh sống của giới trẻ ngày nay khá khác biệt so với các thế hệ trước. Việc có cuộc sống quá sung túc, ít khó khăn khiến họ có sức chịu đựng kém, khó vực dậy hơn khi vấp ngã. Bên cạnh đó là do áp lực từ phía gia đình, xã hội khiến một số người cảm thấy quá tải dẫn đến bệnh Overthinking khá nặng nề.
Tác hại của việc Overthinking trong tình yêu.
Việc Overthinking trong tình yêu sẽ gây ra các hành động nghi ngờ, kiểm soát đối phương quá mức. Gây ra tình trạng cãi vã liên tục, không chỉ ảnh hưởng tới tình cảm của cả 2 người mà còn ảnh hưởng tới học tập, công việc và cuộc sống. Thậm chí có thể sẽ khiến tan vỡ cuộc tình vì đối phương đã quá mệt mỏi.
Nên làm gì khi yêu một người Overthinking quá mức?
Người Overthinking thực ra không có lỗi, thậm chí họ còn vô cùng đáng thương. Bởi vậy nếu bạn đang yêu một người như vậy hãy nhẫn nại, bao dung và thấu hiểu cho nửa kia của mình nhé! Và bạn biết không, bạn hoàn toàn có thể là liều thuốc để giúp họ thay đổi suy nghĩ, giảm thiểu được việc suy nghĩ quá nhiều. Bằng cách quan tâm họ nhiều hơn, luôn làm những điều khiến họ hạnh phúc và cảm thấy an toàn. Luôn an ủi, chia sẻ thật nhiều, đừng bao giờ bỏ rơi họ một mình.
Với bài viết “Overthinking là gì? Cách thoát khỏi Overthinking hiệu quả”, chúng tôi hy vọng bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về hội chứng này. Đồng thời, nắm được cách để có thể thoát khỏi tình trạng Overthinking không để mình bị chìm sâu vì những suy nghĩ tiêu cực. Từ đó, giúp bạn có thể tránh khỏi những tác nhân không tốt, gây ảnh hưởng tiêu cực đến mình.
— HR Insider —
VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam
Bài viết dành riêng cho thành viên của HR Insider.
