Ngành tự động hóa là gì? Kỹ năng, mức lương và cơ hội việc làm hiện nay

Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, đặc biệt là công nghệ tự động hóa đang ngày càng phổ biến. Công nghệ tự động hóa được sử dụng trong các dây chuyền sản xuất dành cho các doanh nghiệp, xí nghiệp lớn. Trong bài viết này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu ngành tự động hóa là gì, các kỹ năng cần có và cơ hội việc làm tương lai của ngành này ngay sau đây!

Ngành tự động hóa là gì?

Tự động hóa là quá trình sử dụng công nghệ, hệ thống kỹ thuật để nghiên cứu, vận hành các dây chuyền sản xuất, hệ thống tự động vào nhiều ngành nghề khác nhau. Mục đích là áp dụng các thiết bị, máy móc, hệ thống điều khiển thông minh, giảm thiểu sự can thiệp của con người nhằm tăng hiệu suất, tối ưu quy trình sản xuất mà vẫn đảm bảo độ chính xác và hiệu quả.

Bên cạnh đó, ngành tự động hóa này đào tạo sinh viên kiến thức chuyên môn và kỹ năng liên quan như tự động hóa sản xuất, thiết kế, chế tạo và điều khiển robot, điều khiển các thiết bị tự động,…

Tìm hiểu về ngành tự động hóa là gì?

Ngành tự động hóa làm gì?

Sau khi hiểu hơn về ngành tự động hóa là gì, tiếp theo chúng tôi sẽ giải đáp ngành này sau khi học xong sẽ làm gì. Các sinh viên tốt nghiệp ngành Công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa có thể làm việc ở các vai trò, vị trí khác nhau. Cụ thể như sau:

• Kỹ sư hệ thống: Thực hiện công việc thiết kế và triển khai các hệ thống tự động hóa lớn và phức tạp như hệ thống điều khiển thông minh, hệ thống điều khiển tự động và hệ thống điều khiển robot.
• Kỹ sư thiết kế, vận hành, bảo trì kỹ thuật cho dây chuyền sản xuất: Vị trí công việc này chịu trách nhiệm thiết kế, bảo trì, vận hành các hệ thống tự động hóa cho dây chuyền sản xuất như sản xuất điện tử, ô tô, thực phẩm,…
• Kỹ sư tự động hóa: Vị trí này đảm nhiệm nghiên cứu và phát triển, ứng dụng các công nghệ tự động hóa mới vào thực tế sản xuất.
• Chuyên viên tư vấn: Thực hiện công việc tư vấn, hỗ trợ các doanh nghiệp, nhà máy trong việc triển khai ứng dụng hệ thống tự động hóa.
• Trưởng dự án: Chịu trách nhiệm chính quản lý và điều hành các dự án tự động hóa.
• Chuyên gia thiết kế sản phẩm: Nghiên cứu và thiết kế các sản phẩm tự động hóa như máy móc, thiết bị, robot,…
• Chuyên viên lập trình ứng dụng: Lập trình các ứng dụng tự động hóa như hệ thống giám sát, điều khiển máy móc,…

Các loại tự động hoá

Tự động hóa có thể được phân loại thành nhiều loại dựa trên mức độ phức tạp và khả năng tự chủ của hệ thống. Dưới đây là ba loại chính:

Tự động hóa cơ bản (Basic automation)

Tự động hóa cơ bản là việc sử dụng công nghệ để thực hiện các nhiệm vụ đơn giản, lặp đi lặp lại một cách tự động. Mức độ này tập trung vào việc số hóa và tự động hóa các công việc hàng ngày, từ đó giảm thiểu sai sót và tăng cường hiệu suất làm việc.

Lợi ích chính của tự động hóa cơ bản bao gồm tiết kiệm thời gian, nguồn lực và giảm thiểu rủi ro lỗi. Đây là bước đầu quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ vào quản lý và vận hành doanh nghiệp trong môi trường kinh doanh hiện đại.

Tự động hóa quá trình (Process automation)

Tự động hóa quá trình liên quan đến việc sử dụng công nghệ để thực hiện các quy trình nhiều bước phức tạp một cách tự động. Điều này giúp tối ưu hóa hiệu suất, đảm bảo tính đồng nhất, tiết kiệm thời gian và giảm thiểu sai sót.

Trong lĩnh vực công nghiệp và kinh doanh, tự động hóa quá trình thường được áp dụng để quản lý chuỗi cung ứng, sản xuất hoặc xử lý dữ liệu. Các hệ thống tự động hóa quá trình thường tích hợp phần mềm và thiết bị cảm biến để theo dõi, kiểm soát và thực hiện các tác vụ một cách chính xác và hiệu quả.

Tự động hóa quá trình (Process automation)

Tự động hóa thông minh (Intelligent automation)

Tự động hóa thông minh là cấp độ tiên tiến nhất, kết hợp giữa tự động hóa và trí tuệ nhân tạo (AI) cùng máy học (ML). Hệ thống tự động hóa thông minh không chỉ thực hiện nhiệm vụ mà còn có khả năng “học hỏi” từ dữ liệu, đưa ra quyết định và cải tiến hiệu quả hoạt động theo thời gian.

Một minh chứng nổi bật là quy trình tự động hóa bằng robot (RPA – Robotic Process Automation), nơi các robot ảo được sử dụng để xử lý công việc phức tạp. Tự động hóa thông minh ngày càng được áp dụng rộng rãi trong các ngành như tài chính, chăm sóc sức khỏe và sản xuất, tạo nên sự chuyển đổi lớn trong cách các tổ chức vận hành.

Những lợi ích của tự động hoá

Việc áp dụng tự động hóa mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp và xã hội, bao gồm:

• Tăng năng suất và hiệu quả: Máy móc và hệ thống tự động có thể hoạt động liên tục 24/7 mà không cần nghỉ ngơi, giúp tăng sản lượng và rút ngắn thời gian sản xuất.
• Giảm chi phí: Tự động hóa giúp giảm chi phí lao động, chi phí vận hành và chi phí do sai sót của con người.
• Nâng cao chất lượng sản phẩm: Hệ thống tự động hoạt động chính xác và đồng nhất, giúp đảm bảo chất lượng sản phẩm ổn định.
• Cải thiện an toàn lao động: Tự động hóa giúp loại bỏ con người khỏi các công việc nguy hiểm, giảm thiểu tai nạn lao động.
• Tăng cường khả năng cạnh tranh: Doanh nghiệp áp dụng tự động hóa có thể sản xuất ra sản phẩm với giá thành cạnh tranh hơn và chất lượng tốt hơn, từ đó nâng cao vị thế trên thị trường.
• Tối ưu hóa quy trình: Tự động hóa buộc các doanh nghiệp phải phân tích và tối ưu hóa quy trình làm việc, từ đó giúp cải thiện hiệu quả hoạt động tổng thể.
• Khả năng mở rộng: Dễ dàng mở rộng quy mô sản xuất khi nhu cầu thị trường tăng cao bằng cách bổ sung thêm máy móc và hệ thống tự động.

Những lợi ích của tự động hoá

Những tố chất cần có khi theo đuổi ngành tự động hoá

Ngành tự động hóa chủ yếu liên quan đến kỹ thuật khô khan nên đòi hỏi người học cần phải có đam mê, chuyên môn, kỹ năng tự học, tự cập nhật kiến thức và khám phá thêm về công nghệ tự động hóa. Một số tố chất mà các bạn học ngành này sẽ phù hợp là:

Đam mê công nghệ, kỹ thuật

Ngành tự động hóa sẽ học về các kiến thức liên quan đến thiết kế, vận hành kỹ thuật, bảo trì các hệ thống máy móc, công nghệ. Do đó, sinh viên cần có niềm đam mê, hứng thú với công nghệ để tiếp thu kiến thức, kỹ năng hiệu quả và dễ hiểu nhanh hơn. Để duy trì niềm đam mê, bạn có thể tự nghiên cứu, tìm kiếm và cập nhật thêm kiến thức xu thế mới nhất.

Tư duy logic

Các hệ thống tự động hóa thường sẽ phức tạp và đòi hỏi cần có tư duy logic ổn định và khả năng xử lý thông tin chính xác. Nếu bạn học tốt các môn học tự nhiên thì bạn có thể xây dựng các mô hình toán học, nguyên lý để mô tả hoạt động hệ thống. Với khả năng phân tích logic sẽ giúp bạn có thể phân tích vấn đề, hiểu được nguyên nhân để đưa ra giải pháp hợp lý.

Tư duy Logic là gì? Bí quyết tư duy sắc bén và thành công.

Các kỹ năng, tố chất cần có khi học ngành tự động hóa là gì?

Kỹ năng lập trình

Với lợi thế có kỹ năng lập trình giúp người học tương tác với các công cụ, phần mềm và thiết kế, sửa chữa các hệ thống tự động hóa dễ dàng hơn. Các ngôn ngữ lập trình thường được sử dụng như C/C++, Python, PLC và MATLAB.

Xem thêm: Lập trình viên là gì? Ngôn ngữ lập trình là gì? Bí quyết trở thành lập trình web giỏi.

Kỹ năng giao tiếp

Bên cạnh các kỹ năng khác, kỹ năng giao tiếp cũng rất quan trọng đối với các kỹ sư tự động hóa. Các kỹ sư cần giao tiếp hiệu quả để hiểu rõ nhu cầu và yêu cầu của khách hàng, cũng như phối hợp tốt với đồng nghiệp. Hơn nữa, khi làm việc với những người không có kiến thức chuyên sâu về ngành, các kỹ sư cần trình bày các kỹ thuật phức tạp một cách rõ ràng và dễ hiểu.

Tư duy sáng tạo

Ngành kỹ thuật tự động hóa đòi hỏi tư duy sáng tạo để phát triển các công nghệ mới, giải quyết các vấn đề phức tạp và thiết kế hệ thống tự động. Sinh viên cần chủ động học hỏi và tìm kiếm tài liệu để nâng cao kiến thức chuyên môn. Tư duy sáng tạo giúp sinh viên tự tin thích ứng và đối mặt với những thay đổi trong công nghệ.

Kỹ năng giải quyết vấn đề

Trong quá trình triển khai và vận hành các hệ thống tự động, sẽ phát sinh nhiều vấn đề phức tạp cần được giải quyết. Vì vậy, kỹ năng giải quyết vấn đề là một tố chất không thể thiếu.

Khả năng này bao gồm việc xác định, phân tích nguyên nhân và đưa ra các giải pháp phù hợp để khắc phục vấn đề. Trong tự động hóa, việc giải quyết vấn đề bao gồm xử lý lỗi, khắc phục sự cố, sửa chữa hệ thống và tối ưu hóa hiệu suất.

Tỉ mỉ, cẩn thận

Ngành tự động hóa có đặc thù chính là các hệ thống máy móc phức tạp. Chỉ cần một sơ suất lỗi nhỏ trong việc thiết kế, lắp đặt và vận hành hệ thống cũng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Chính vì vậy, tính cẩn thận, tỉ mỉ rất quan trọng với các bạn học tự động hóa, giúp giảm thiểu các rủi ro và độ chính xác trong công việc.

Nếu bạn sở hữu những yếu tố nêu trên, ngành tự động hóa sẽ là lựa chọn lý tưởng cho sự nghiệp của bạn. Tuy nhiên, nếu bạn chưa có một số tố chất cần thiết, đừng quá lo lắng. Trong quá trình học tập tại các trường đại học và cao đẳng, sinh viên sẽ được trang bị cả lý thuyết lẫn thực hành để phát triển kỹ năng, tích lũy kinh nghiệm và nâng cao năng lực cá nhân.

Ngành tự động hoá học gì?

Sinh viên học ngành tự động hóa sẽ được đào tạo các kiến thức, kỹ năng chuyên môn bao gồm như sau:

• Kiến thức về tự động hóa sản xuất, dây chuyền sản xuất công nghiệp
• Kiến thức về điều khiển các thiết bị tự động hóa như robot, cảm biến,..
• Kiến thức về kỹ thuật đo lường thông minh, lý thuyết về điện tử – mạch điện
• Kỹ năng lập trình tự động hóa hệ thống trên máy tính, hệ thống nhúng như ZEN, PLC, LOGO…
• Kỹ thuật chế tạo, điều khiển, lập trình ứng dụng các robot trong sản xuất
• Hệ thống điều khiển môi trường, chất lượng sản phẩm.
• Các kiến thức về gia công khuôn mẫu, CAM/CAD/CNC
• Hệ thống mạng truyền thông công nghiệp

Bên cạnh giảng dạy các kiến thức chuyên môn thì các trường Đại học, Cao đẳng còn cung cấp các kỹ năng nghề nghiệp quan trọng như sáng tạo, tư duy khoa học, tiếp thu công nghệ và tác phong làm việc cho sinh viên. Ngoài học các kiến thức trong sách vở, giáo trình, các bạn sinh viên còn được đi trải nghiệm, quan sát thực tiễn tại các nhà máy, xí nghiệp.

Vận dụng lý thuyết vào thực hành trong quá trình học tự động hóa

Mức lương và cơ hội việc làm ngành tự động hoá hiện nay

Tự động hóa là một trong những ngành học được đánh giá là HOT hiện nay. Ngành này đang thu hút nhiều bạn trẻ quan tâm và theo học bởi mức lương hấp dẫn và cơ hội việc làm cao. Đối với những người mới ra trường chưa có kinh nghiệm làm việc ở trong nước, mức lương sẽ từ khoảng 5 đến 10 triệu đồng. Còn với những người có nhiều năm làm việc trong nghề, mức trung bình sẽ khoảng 13 triệu đồng, mức cao nhất theo khảo sát là 36 triệu đồng.

Còn ở nước ngoài thì theo thông tin tuyển dụng tham khảo, mức lương trung bình của kỹ sư tự động hóa là $143.470/năm. Các kỹ sư tự động hóa làm việc ở nước Canada sẽ được trả mức lương tầm $105.440/năm, cao thứ 2 thế giới. Tuy nhiên, đây chỉ mức lương trung bình được các chuyên gia tính toán, mức lương thực tế còn có thể cao hơn theo năng lực, kinh nghiệm của bạn.

Về cơ hội việc làm thì bạn không cần phải quá lo lắng khi ra trường. Các sinh viên tốt nghiệp ngành tự động hóa có thể làm việc tại các doanh nghiệp, nhà máy trong và ngoài nước của nhiều lĩnh vực khác nhau. Bạn cũng có thể lựa chọn làm việc vào các vị trí nghiên cứu của Viện ứng dụng công nghệ, các Khu công nghệ cao, Viện Nghiên cứu Điện tử – tin học – Tự động hóa,.. Ngoài ra, nếu bạn có mong muốn ở lại trường làm nghiên cứu sinh hoặc học lên cao để làm giảng viên tại các trường Đại học, Cao đẳng trong và ngoài nước có chuyên ngành tự động hóa.

Tìm việc làm ngành tự động hoá ở đâu?

Chắc hẳn nhiều bạn đọc đến đây cũng sẽ thắc mắc “Vậy việc làm khi học tự động hóa nên tìm việc ở đâu?”. Bạn có thể tìm kiếm các công việc trong ngành kỹ thuật điều khiển, tự động hóa tại trang tin tức, báo đài tuyển dụng ở các tỉnh, thành phố. Các tỉnh như Bắc Ninh, Đồng Nai,… có rất nhiều trung tâm công nghiệp, công ty sản xuất và khu công nghiệp lớn, bạn sẽ dễ dàng có cơ hội việc làm cao hơn với mức lương hấp dẫn.

Ngoài ra, các nước phát triển về công nghệ như Đức, Hàn Quốc, Nhật Bản cũng là nơi mà bạn có thể tìm thấy các công việc liên quan tự động hóa. Tuy nhiên, để có thể làm việc trong môi trường nước ngoài, đòi hỏi bạn cần có trình độ chuyên môn và kỹ năng giao tiếp phi ngôn ngữ tốt. Nếu bạn vẫn chưa tìm được việc làm về tự động hóa, hãy tham khảo và theo dõi thêm ở trang website HR Insider để cập nhật thêm các thông tin tuyển dụng việc làm phù hợp.

Trên đây là tất tần tật thông tin về ngành tự động hóa là gì, các kỹ năng và kiến thức sẽ được học khi theo ngành này. Hi vọng thông qua bài viết này, bạn có thể hiểu rõ hơn về kỹ thuật điều khiển và tự động hóa và có thêm định hướng nghề nghiệp cho bản thân. Nếu bạn có câu hỏi thắc mắc khác thì hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được giải đáp chi tiết nhé!

— HR Insider —

VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam