Theo thống kê từ Tạp chí tài chính, mỗi năm thị trường lao động Việt Nam đón nhận hơn 1 triệu nhân tố mới, và tính đến cuối năm 2018, số lượng doanh nghiệp tại Việt Nam đã đạt đến con số 702,000. Dựa vào những số liệu trên, chúng ta có thể dễ dàng đưa ra nhận định về một thị trường sôi động và cạnh tranh hơn bao giờ hết, cả về phía cung lẫn phía cầu lao động. Cơ hội rộng mở là thế, song xu hướng ứng viên đổ xô vào những thương hiệu lớn và bỏ qua những “mầm non mới chớm nở” lại diễn ra vô cùng hiển nhiên như quy luật về hiệu ứng hào quang (halo effect).
Thực tế việc đam mê những thương hiệu đình đám có thể trở thành nguồn động lực mạnh mẽ cho người trẻ trong chặng đường chinh phục đỉnh cao sự nghiệp của mình, tuy nhiên, với những đối tượng “chân ướt chân ráo” – cụ thể là những intern và fresh, mới gia nhập vào môi trường công sở thì liệu đây có phải là trạm dừng chân hoàn hảo?
Người trẻ và niềm đam mê với ánh hào quang
Một thực trạng dễ nhận thấy rằng: hầu hết các sinh viên đang chuẩn bị với kỳ thực tập hoặc đang nghiêm túc tìm kiếm một công việc gắn bó lâu dài đều có xu hướng chọn những công ty với thương hiệu lớn (các tập đoàn đa quốc gia, các công ty được gắn mác “lớn nhất”, “nhiều nhất” hay “hàng đầu”). Thế nhưng, vị trí dành cho các bạn ứng viên trẻ là có hạn, và liệu nhiều trong số họ không may mắn được chọn thì không có nghĩa là cánh cửa mở ra sự nghiệp đã chấm dứt.
Câu hỏi đặt ra là: tại sao các thương hiệu đình đám lại “đắt” đến như thế? Thực tế chỉ ra không chỉ riêng người trẻ, một bộ phận những người đã có kinh nghiệm lâu năm vẫn luôn quan điểm rằng những thương hiệu này chính là nơi dừng chân lý tưởng cho sự nghiệp của họ.
Lý do đầu tiên: hiệu ứng hào quang. Một doanh nghiệp với tên tuổi lớn, có lịch sử hình thành lâu đời, trụ sở nằm tại trung tâm thành phố hay những con số tài chính khả quan chính là những gạch đầu dòng mở ra cơ hội phát triển nghề nghiệp cho nhân viên của công ty.
Lý do thứ hai: dù tương lai không được giữ lại hoặc muốn thử sức ở một doanh nghiệp khác, phần kinh nghiệm xuất hiện những cái tên ấy cũng lập tức khiến nhà tuyển dụng chú ý hơn đến họ. Có thể bạn biết đến nguyên tắc 6 giây trong tuyển dụng, rằng mức độ hấp dẫn của CV đối với nhà tuyển dụng sẽ được quyết định trong 6 giây đầu tiên, do đó, sự “có mặt” của những thương hiệu đình đám trong CV sẽ là một điểm cộng lớn đối với khả năng gia nhập công ty thành công.
Lý do thứ ba: môi trường làm việc chuyên nghiệp, cơ hội được đào tạo cùng mức lương hấp dẫn chính là sức hút khiến ứng viên “không thể chối từ”.
Liệu đâu mới là mối quan hệ win-win?
Khi trở thành “con của những ông lớn”
Cơ hội học tập và làm việc trong một môi trường chuyên nghiệp, mọi quy trình và nếp làm việc đã vào khuôn khổ, người trẻ chỉ cần áp dụng nó đồng thời họ sẽ được hướng dẫn để đi sâu vào lĩnh vực mà mình phụ trách hay nói cách khác là… công việc của họ chỉ xoay quanh những task nhất định, không được cọ xát để hiểu hơn về các nghiệp vụ khác cũng như các bên liên quan và lý do phát sinh những công việc họ đang làm.
Lộ trình thăng tiến rõ ràng, năng lực của bạn sẽ được công nhận bởi những người có năng lực.
Mức lương khởi điểm, phúc lợi nhận được cực hấp dẫn. Người trẻ sẽ không phải chịu sự thiệt thòi hoặc bất công nào về các chế độ đãi ngộ của công ty.
Môi trường làm việc có cường độ và mức độ cạnh tranh cao.
Khi bạn đầu quân cho những “ông chủ nhỏ”
Môi trường các doanh nghiệp vừa và nhỏ hoặc các startup tuy không chuyên nghiệp, rõ ràng quy trình và đôi khi đòi hỏi nhân viên phải linh hoạt theo tình huống nhưng môi trường làm việc lại khá gần gũi, mối quan hệ giữa các nhân viên có phần khăng khít hơn.
Dù là người mới với ít kinh nghiệm làm việc nhưng người trẻ sẽ được tiếp xúc với nhiều công việc khác nhau bởi ranh giới giữa các vị trí và gói công việc là chưa rõ ràng. Họ sẽ được đảm nhiệm nhiều task, điều này đồng nghĩa với việc cơ hội học hỏi sẽ rộng mở hơn. Tuy nhiên, họ sẽ phải sẵn lòng với việc làm thêm giờ hoặc đảm đương một vài task không nằm trong JD của mình mà lương thì vẫn không đổi.
Áp lực cạnh tranh là rất thấp, bởi những công ty có quy mô nhỏ hoặc startup đang trong thời kỳ xây dựng vị thế của mình trên thị trường nên hầu hết mọi người đều có cùng mục tiêu là phát triển công ty, nếu người trẻ gia nhập vào thời điểm này họ sẽ trở thành một trong những “công thần” đóng góp cho việc tạo ra một “ông lớn” trong tương lai.
2 keyword cho câu trả lời: năng lực và giá trị nhận được
Nhưng có một sự thật chúng ta cần chấp nhận: một môi trường hoàn hảo sẽ dành cho những con người gần-như-hoàn-hảo. Nếu chưa đủ lực để bước chân vào “hào môn”, có thể người trẻ sẽ cảm thấy choáng ngợp với khối lượng công việc và văn hóa làm việc tại môi trường này.
Vào được đã khó, tồn tại và phát triển tại những thương hiệu đình đám lại còn khó hơn. Nếu họ không có được một nền tảng vững chắc về kỹ năng và kiến thức trước đó, việc “ngộp thở” là điều dễ hiểu.
Và điều quan trọng nhất mà người trẻ cần ghi nhớ: hãy chú tâm đến những giá trị mà bạn có được từ công ty thay vì danh tiếng mà nó mang lại bởi sau cùng điều giúp bạn thành công không phải là chiến công chinh phục những thương hiệu đình đám mà là năng lực bạn sở hữu và nếu bạn cần một môi trường để học hỏi, để phạm lỗi, để sửa sai và để phát triển, thì tin vui là, bất cứ doanh nghiệp nào cũng có thể trao cho bạn điều đó, quan trọng là bạn bước vào công ty với tâm thế như thế nào và đã chuẩn bị gì cho quá trình đáng giá sắp tới.
Trước khi gia nhập vào bất kỳ một môi trường mới nào, người trẻ cần chuẩn bị những điều sau:
- Tìm hiểu thật kỹ những thông tin cơ bản về công ty, có thể là lịch sử hình thành, CEO/Giám Đốc, line manager/người phụ trách hướng dẫn,…
- Đọc kỹ lại JD và mường tượng cơ bản về công việc của mình.
- Thiết lập những mục tiêu mà bạn muốn đạt được trong quá trình làm việc và cập nhật nó hàng tuần.
- Hãy “reset” bản thân để chuẩn bị cho việc thích nghi và hòa nhập với một môi trường mới.
- Loại bỏ những suy nghĩ tiêu cực và luôn hăm hở với mọi kiến thức được cung cấp với các đồng nghiệp hoặc cấp trên.
Lời nhắn gửi đến các bạn trẻ
Mong muốn gia nhập vào những công ty lớn của bạn sẽ luôn được đánh giá cao bởi định hướng rõ ràng và khả năng thiết lập các mục tiêu nghề nghiệp, song đừng để giấc mơ đó mãi ám ảnh bạn, không quan trọng doanh nghiệp đó tồn tại dưới cái tên đình đám nào, quan trọng là nó phù hợp với năng lực của bạn và chi phí cơ hội để đánh đổi là xứng đáng đến mức nào.
— HR Insider —
VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam
Bài viết dành riêng cho thành viên của HR Insider.
