Cùng một xuất phát điểm nhưng đôi khi trên hành trình sự nghiệp, nhiều người đôi lúc sẽ tự hỏi rằng: Vì sao cùng 1 khoảng thời gian, cùng 1 thâm niên công việc nhưng sao mức lương của tôi lại thấp hơn những người khác? Về lâu dài, mối quan ngại này sẽ là một trong những rào cản tâm lý khó khăn khiến bao người đánh mất sự tự tin vào năng lực của mình.
Tuy nhiên, thực tế đã chứng minh: Mức lương của bạn không chỉ đơn giản phụ thuộc vào số năm kinh nghiệm bạn có, mà phần nhiều phụ thuộc vào những gì bạn làm và có thể làm cho doanh nghiệp.
Trên thị trường lao động ngày càng phong phú như hiện nay, để nhà tuyển dụng đưa ra một mức lương hợp lý không phải là điều đơn giản. Nhưng có 5 yếu tố cơ bản sau là kim chỉ nam cho việc đánh giá mức lương ứng với vị trí công việc.
1. Yếu tố tâm lý
Tâm lý, hay nói một cách khác là phản ứng đối với mức lương cao là tiêu chí hàng đầu để quyết định tiền lương. Khái niệm này bao gồm cả hai phương diện: yêu cầu khi đặt ra mức lương của nhân viên, khối lượng của công việc nhân viên dự định sẽ thực hiện tương ứng với số tiền; tiêu chuẩn mức lương chấp nhận và yêu cầu đặt ra cho mức lương đó của nhà tuyển dụng.
2. Yếu tố thị trường
Yếu tố thị trường là yếu tố khách quan tổng thể, bao gồm nhiều yếu tố có liên quan đến môi trường khác bao gồm vật giá, tiền tệ, mức tăng trưởng kinh tế thị trường. Tính hiếm hoi của nhân tài, cán cân giữa nhu cầu thị trường và khả năng cung ứng. Ví dụ điển hình là những năm gần đây khi số lượng người có bằng MBA được đào tạo ở nước ngoài ngày càng tăng, yêu cầu cho ngành nghề này ngày càng khắt khe hơn và mức lương trung bình lại cũng giảm đi.
3. Yếu tố ngành nghề
Ngành nghề đòi hỏi tính chuyên môn hóa càng cao, thời gian đào tạo càng lâu thì mức lương khởi điểm cũng càng cao. Tuy nhiên hiện nay, yếu tố này lại bị yếu tố thị trường lấn át nên mức lương thực tế có độ chênh lệch nhiều so với mức lương tiềm năng.
4. Yếu tố tự thân
Phải xem xét kĩ càng đến sự phù hợp giữa đặc thù ngành nghề với kĩ năng được đào tạo, năng khiếu cũng như định hướng nghề nghiệp. Cho dù một địa phương nào đó có đang thiếu nhân tài, ngành nghề đó đang đầy triển vọng, tóm lại tất cả các yếu tố trên đang ở tình trạng tốt nhất song nếu như cá nhân người lao động không phù hợp cũng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến mức lương. Trình độ đào tạo chưa tới hoặc vượt quá xa so với yêu cầu đều khiến cho mức lương không phù hợp.
5. Yếu tố thời cơ
Điều đáng cân nhắc cuối cùng là thời cơ. Một thời cơ tốt khi các yếu tố đều được kết hợp hài hòa, một nguyên tắc đúng cho tất cả các ngành nghề. Doanh nghiệp cũng giống như một sinh vật sống cũng có những chu kỳ, bản thân người ứng viên cũng có những vận hội của mình. Thiên thời, địa lợi, nhân hòa, không nắm bắt được cơ hội như thế thật khó có được lần hai.
Để có một góc nhìn khác quan hơn về mức lương phù hợp với bản thân, mời bạn click vào đây để tham khảo lương cơ bản của 8 nhóm ngành chính trên thị trường dựa theo khảo sát 2019 của HR Insider.
Suy cho cùng, để xác định được rằng, đâu là mức lương phù hợp dành cho bạn, có thể tạm tóm gọn bằng 1 vài ý chính sau làm căn cứ giúp bạn dễ dàng định hướng:
A. Căn cứ vào bản mô tả công việc đã ký kết.
Bản mô tả công việc chính là một yếu tố đầu tiên bạn nên đưa ra làm căn cứ thể hiện bản thân có phù hợp với mức lương hiện tại hay không. Đây là thỏa thuận chính thức giữa bạn và chủ doanh nghiệp về giới hạn tối thiểu khả năng bản thân cống hiến được cho tổ chức. Chấp nhận kí kết với bản mô tả đó chính là bạn đã đồng ý với những gì mình đang làm trong hiện tại.
B. Căn cứ vào những vị trí tương đương cùng cấp
Căn cứ này khá giống với hình thức so sánh ngang bằng nhau trong cùng một bộ phận phòng ban. Bạn là nhân viên và bên cạnh có những người làm việc giống như vậy. Đa phần các doanh nghiệp khi trả lương nhân viên không công khai mức thu nhập của tất cả, nhưng một khi là đồng nghiệp thân quen, qua những câu nói xã giao, rất đơn giản để xác định mức lương chủ doanh nghiệp đang trả cho vị trí đó như thế nào.
C. Căn cứ thông tin tuyển dụng đăng tuyển từ các công ty khác.
Đây là một căn cứ thực sự đáng được quan tâm. Không khó khăn để tìm kiếm việc làm được đăng tuyển trên internet, qua các website tuyển dụng vị trí tương đương với công việc của bạn hiện tại. Việc cần làm là liệt kê công việc có mức lương khuyến nghị thuộc 10 doanh nghiệp đăng tuyển, lấy trung bình cộng của tất cả các tin đăng đó. Bạn sẽ tìm được một con số trung bình để làm căn cứ cho việc tính mức lương đàm phán sắp tới. Nhiều khi bạn phải ngạc nhiên vì sự chênh lệch khá lớn với thu nhập thực tế của bản thân.
— HR Insider —
VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam
Bài viết dành riêng cho thành viên của HR Insider.
