Khám phá 17 phương pháp nghiên cứu khoa học phổ biến nhất

Dù là nghiên cứu đơn giản hay các dự án phức tạp, phương pháp nghiên cứu khoa học luôn đóng vai trò then chốt, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và giá trị của kết quả thu được. Chính vì thế, nhà nghiên cứu cần lựa chọn và áp dụng đúng các phương pháp để xử lý hiệu quả những vấn đề phức tạp. Vậy có các phương pháp nghiên cứu khoa học phổ biến nào? Cùng VietnamWorks HR Insider khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây!

Phương pháp nghiên cứu khoa học là gì?

Phương pháp nghiên cứu khoa học là quá trình thu thập, phân tích và diễn giải dữ liệu về các đối tượng hay hiện tượng cụ thể mà các nhà khoa học sử dụng để khám phá và hiểu sâu hơn về thế giới xung quanh. Qua việc phân tích, họ có thể phát triển kiến thức mới và nâng cao sự hiểu biết về các hiện tượng tự nhiên, xã hội hay kỹ thuật.

Quy trình này đòi hỏi sự chặt chẽ, có hệ thống và tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc khoa học để đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy cho kết quả nghiên cứu.

Cùng khám phá thêm về phát triển bền vững là gì? Tại sao cần phát triển bền vững?

Thế nào là phương pháp nghiên cứu khoa học? (Nguồn: Internet)

Ý nghĩa của nghiên cứu khoa học

Nghiên cứu khoa học đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của xã hội và nhân loại:

• Mở rộng tầm hiểu biết: Nghiên cứu khoa học giúp chúng ta hiểu sâu hơn về thế giới xung quanh, từ đó khám phá những kiến thức mới và mở rộng tri thức nhân loại.
• Giải quyết thách thức lớn: Thông qua nghiên cứu khoa học, chúng ta có thể đối mặt và giải quyết những vấn đề phức tạp như tìm ra phương pháp điều trị bệnh tật, phát triển các nguồn năng lượng bền vững, giải quyết vấn đề môi trường cấp bách,…
• Thúc đẩy sự tiến bộ công nghệ: Nghiên cứu khoa học là động lực chính để phát triển công nghệ cao, từ việc tạo ra các sáng kiến đột phá cho đến việc nâng cao chất lượng của các sản phẩm và dịch vụ hiện có.
• Đóng góp vào sự tiến bộ xã hội: Các phương pháp nghiên cứu khoa học không chỉ nâng cao chất lượng cuộc sống mà còn cải thiện y tế, giáo dục và tạo ra nhiều cơ hội việc làm mới. Qua đó, thúc đẩy sự tiến bộ toàn diện của xã hội.
• Khơi dậy niềm đam mê khám phá: Nghiên cứu khoa học kích thích sự tò mò và khám phá, giúp con người không ngừng tìm hiểu về những bí ẩn của vũ trụ và thế giới tự nhiên.
• Cung cấp cơ sở lý luận: Nghiên cứu khoa học xây dựng nền tảng lý thuyết cho các ngành khoa học khác nhau. Đồng thời, thiết lập các quy tắc và nguyên lý cơ bản để hiểu và giải thích các hiện tượng tự nhiên, xã hội.

Ý nghĩa của nghiên cứu khoa học

Tại sao cần xác định phương pháp nghiên cứu khoa học?

Việc xác định phương pháp nghiên cứu khoa học là cần thiết vì:

Tính tổ chức và hợp lý

Lựa chọn đúng phương pháp nghiên cứu giúp đảm bảo rằng quá trình nghiên cứu được tiến hành một cách có trật tự và logic. Nó cung cấp một lộ trình rõ ràng, giúp nhà nghiên cứu tránh khỏi việc thực hiện các bước thiếu chuẩn bị hoặc không có căn cứ. Đồng thời, đảm bảo rằng các kết quả thu được là đáng tin cậy và có thể kiểm chứng.

Xác định phương pháp nghiên cứu khoa học rất cần thiết (Nguồn: Internet)

Đảm bảo độ chính xác

Khi xác định phương pháp nghiên cứu khoa học phù hợp, các nhà nghiên cứu có thể thiết kế các thí nghiệm, thu thập và phân tích dữ liệu một cách chặt chẽ, chính xác hơn. Điều này giúp giảm thiểu các lỗi và thiên lệch có thể xuất hiện trong quá trình nghiên cứu. Từ đó, cho phép họ đưa ra những kết luận chắc chắn và có căn cứ, góp phần vào việc xây dựng nền tảng kiến thức vững chắc cho lĩnh vực của mình.

Khám phá thêm những bài viết đặc sắc khác cùng VietnamWorks như: “kỹ năng phân tích”, “logic là gì”, và một số mẹo vặt cuộc sống mà bạn có thể chưa biết. Bên cạnh đó, đừng bỏ lỡ những chủ đề hấp dẫn về kỹ năng làm việc nhóm hiệu quả và kỹ năng đàm phán.

Các phương pháp nghiên cứu khoa học phổ biến cơ bản

Có nhiều phương pháp nghiên cứu khoa học được áp dụng, tùy thuộc vào loại vấn đề, mục tiêu và bối cảnh nghiên cứu cụ thể. Dưới đây là những phương pháp cơ bản phổ biến nhất thường được sử dụng.

Phương pháp luận

Phương pháp luận là một phương pháp nghiên cứu khoa học phổ biến, dựa trên hệ thống các nguyên lý và luận điểm về thế giới quan để làm cơ sở cho quá trình nghiên cứu. Đây là phương pháp lý thuyết, sử dụng các lý thuyết có sẵn để chứng minh và hướng dẫn nghiên cứu. 

Phương pháp luận giúp xây dựng kỹ năng ứng dụng, định hướng phạm vi và chọn lựa phương pháp phù hợp nhằm giải quyết các vấn đề nghiên cứu.

Những phương pháp nghiên cứu khoa học cơ bản (Nguồn: Internet)

Phương pháp nghiên cứu định hình

Phương pháp nghiên cứu định hình là một cách tiếp cận tập trung vào việc xây dựng, mô tả hoặc điều chỉnh các mô hình và nhận thức về một hiện tượng nghiên cứu cụ thể. 

Mục tiêu chính của phương pháp này là làm rõ tác động và ảnh hưởng của các yếu tố nghiên cứu lên hiện tượng được phân tích. Quá trình này giúp hình thành quan điểm, mô hình hoặc ý thức mới, cung cấp cái nhìn sâu sắc về mối liên hệ giữa yếu tố và hiện tượng. 

Phương pháp này thường được áp dụng rộng rãi trong các lĩnh vực nghiên cứu xã hội, nhân văn và nghệ thuật. Các kỹ thuật thu thập dữ liệu phổ biến bao gồm phỏng vấn, quan sát và phân tích nội dung, nhằm xây dựng và phát triển các mô hình định hình một cách hiệu quả.

Phương pháp nghiên cứu định lượng

Phương pháp nghiên cứu định lượng tập trung vào đo lường và phân tích số liệu chính xác thu thập từ điều tra, khảo sát, giúp đảm bảo tính khách quan và minh bạch cho kết quả. Các nhà nghiên cứu sử dụng công cụ thu thập dữ liệu và phương pháp thống kê để kiểm định và xác minh giả thuyết. Từ đó, dữ liệu định lượng được tạo ra nhằm củng cố kết quả nghiên cứu và các luận điểm, giúp nghiên cứu đạt được độ chính xác cao hơn.

Phương pháp toán học

Phương pháp toán học sử dụng logic và các nguyên tắc toán học để xây dựng và chứng minh các luận điểm trong quá trình nghiên cứu. Phương pháp nghiên cứu khoa học này dựa vào phép tính và thuật toán nhằm tổng hợp, phân tích và tạo ra các kết quả cùng số liệu chính xác.

Ưu điểm của phương pháp toán học bao gồm tính logic, sự minh bạch và khả năng chứng minh rõ ràng. Tuy nhiên, phương pháp này cũng có một số hạn chế, chẳng hạn như chỉ có thể áp dụng khi có số liệu cụ thể. Trong một số trường hợp, phương pháp này có thể không đảm bảo tính chính xác cần thiết cho nghiên cứu.

Phương pháp thu thập số liệu

Phương pháp thu thập số liệu được sử dụng phổ biến trong nhiều lĩnh vực khoa học, tập trung vào việc tìm kiếm, tổng hợp và sử dụng thông tin từ các nguồn khác nhau như sách, báo, internet và phỏng vấn trực tiếp. Phương pháp phỏng vấn giúp các nhà nghiên cứu nắm bắt suy nghĩ và hành vi của nhóm người liên quan đến một vấn đề cụ thể.

Tuy nhiên, trong quá trình thu thập số liệu, người nghiên cứu cần chú ý đến việc trích dẫn nguồn và tài liệu tham khảo một cách rõ ràng để đảm bảo tính chính xác và minh bạch của dữ liệu thu thập, đồng thời tránh vi phạm quy tắc đạo đức và bản quyền.

Các phương pháp nghiên cứu khoa học thực tiễn

Quy trình để triển khai việc nghiên cứu khoa học

Nghiên cứu khoa học thực tiễn tập trung vào việc áp dụng kiến thức lý thuyết vào thực tế nhằm giải quyết các vấn đề cụ thể trong xã hội và môi trường làm việc. Dưới đây là một số phương pháp nghiên cứu thực tiễn phổ biến.

Phương pháp quan sát

Phương pháp này cho phép nhà nghiên cứu quan sát và ghi chép các hành vi, sự kiện và tương tác tự nhiên trong một môi trường cụ thể, nhằm hiểu rõ hơn hiện tượng nghiên cứu mà không gây ảnh hưởng quá mức. Các kỹ thuật như ghi âm, ghi hình và ghi chép được sử dụng để thu thập dữ liệu, tập trung vào hành vi cá nhân, tương tác xã hội hoặc các sự kiện thực tế. 

Thông tin từ phương pháp quan sát có thể giúp xây dựng chiến lược kinh doanh, cung cấp hiểu biết sâu sắc về ngữ cảnh xã hội và hành vi tự nhiên, đặc biệt hữu ích khi cần tránh can thiệp vào môi trường nghiên cứu.

Phương pháp điều tra

Phương pháp điều tra giúp thu thập và phân tích dữ liệu từ nguồn thông tin chính nhằm giải quyết một vấn đề nghiên cứu cụ thể. Phương pháp này thường đặt ra các câu hỏi nghiên cứu và sử dụng công cụ như khảo sát hoặc phỏng vấn để thu thập ý kiến từ đối tượng nghiên cứu. 

Điều tra là một phương pháp linh hoạt, áp dụng được trong nhiều lĩnh vực như xã hội học, kinh tế, y học và khoa học tự nhiên. Việc chọn đúng công cụ và phương pháp thu thập dữ liệu là yếu tố then chốt để đáp ứng mục tiêu nghiên cứu.

Phương pháp thực nghiệm

Phương pháp thực nghiệm dựa trên việc tiến hành các thí nghiệm có thiết lập trước, nhằm xác định mối quan hệ nhân quả giữa các biến. Nhà nghiên cứu sẽ tác động vào đối tượng nghiên cứu và kiểm tra giả thuyết thông qua việc quan sát sự thay đổi của các biến dưới điều kiện kiểm soát. 

Tuy nhiên, thí nghiệm có thể phức tạp và tốn kém, đòi hỏi sự kiên nhẫn và chủ động. Hơn nữa, việc kiểm soát hoàn toàn các biến đôi khi không khả thi, dẫn đến những hạn chế trong việc xác định rõ ràng mối quan hệ nhân quả.

Phương pháp chuyên gia

Phương pháp chuyên gia tận dụng kiến thức và kinh nghiệm của các chuyên gia trong lĩnh vực nghiên cứu. Nhà nghiên cứu có thể phỏng vấn, tham khảo ý kiến hoặc thảo luận với những người có chuyên môn cao và kinh nghiệm phong phú. Nhờ đó, phương pháp này giúp đưa ra kết luận, đánh giá sâu sắc và mở rộng nhận định về vấn đề nghiên cứu một cách toàn diện và chính xác hơn.

Phương pháp tổng kết kinh nghiệm

Phương pháp nghiên cứu này tận dụng việc thu thập, học hỏi và tổng hợp các thành quả từ những nghiên cứu trước đó làm cơ sở cho nghiên cứu hiện tại. Điều này giúp nhà nghiên cứu tiếp cận thông tin quan trọng, tối ưu hóa hiệu quả và đưa ra những quyết định chiến lược cho các bước tiến trong tương lai.

Các phương pháp nghiên cứu khoa học lý thuyết

Nghiên cứu lý thuyết đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng nền tảng kiến thức vững chắc và hiểu biết sâu sắc về một lĩnh vực cụ thể. Một số phương pháp nghiên cứu lý thuyết phổ biến bao gồm:

Phương pháp phân tích – tổng hợp

Phương pháp này tập trung vào việc phân tích sâu sắc và tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn khác nhau để xây dựng một cơ sở lý thuyết toàn diện. Mục tiêu là cung cấp cái nhìn rõ ràng và đa dạng về đối tượng nghiên cứu, đồng thời đánh giá và khai thác sự phong phú của các nguồn thông tin. 

Trong quá trình phân tích và tổng hợp, nhà nghiên cứu thường thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn như sách, bài báo và các nghiên cứu trước đó. Sau đó, những dữ liệu này sẽ trải qua một quy trình phân tích chi tiết nhằm xác định các xu hướng chung, ý kiến trái chiều và mối liên hệ giữa các khái niệm trong lĩnh vực nghiên cứu.

Phương pháp quy nạp – diễn giải

Phương pháp quy nạp – diễn giải liên quan đến việc giải thích ý nghĩa và tác động của các khái niệm cũng như lý thuyết trong lĩnh vực nghiên cứu. Phương pháp này hỗ trợ nhà nghiên cứu hiểu rõ cách các yếu tố và quy luật lý thuyết tác động đến thực tế và được diễn giải trong các bối cảnh cụ thể. 

Trong quá trình quy nạp, nhà nghiên cứu thường chú trọng mô tả và làm rõ ý nghĩa của các khái niệm, lý thuyết, đồng thời xác định mối quan hệ giữa chúng và ảnh hưởng trong thực tiễn. Phương pháp này không chỉ tập trung vào việc mô tả sự tồn tại của các yếu tố mà còn nhấn mạnh quá trình giải mã và thấu hiểu sâu sắc về ngữ cảnh cụ thể.

Phương pháp phân loại – hệ thống

Phương pháp này liên quan đến việc tổ chức, phân loại và sắp xếp thông tin theo các tiêu chí cụ thể nhằm hiểu rõ hơn về sự tương tác và mối quan hệ giữa các yếu tố trong lĩnh vực nghiên cứu. 

Khi áp dụng phương pháp này, nhà nghiên cứu xác định các đặc điểm quan trọng của các yếu tố trong lĩnh vực nghiên cứu và phân loại chúng thành nhóm dựa trên thuộc tính chung hoặc mức độ tương đồng. Quá trình phân loại này tạo ra cấu trúc hệ thống, giúp nhà nghiên cứu hiểu rõ hơn về sự kết nối và tác động giữa các thành phần khác nhau.

Phương pháp giả thuyết

Phương pháp giả thuyết là một chiến lược nghiên cứu lý thuyết, tập trung vào việc xây dựng và kiểm nghiệm các giả thuyết về mối quan hệ giữa các yếu tố trong lĩnh vực nghiên cứu. Mục tiêu chính của phương pháp này là phát triển các giả thuyết có khả năng giải thích và dự đoán các hiện tượng hoặc mối quan hệ thực tế. 

Khi áp dụng phương pháp giả thuyết, nhà nghiên cứu thường bắt đầu bằng cách đặt ra một hoặc nhiều giả định về sự liên kết giữa các biến. Sau đó, họ thu thập và phân tích dữ liệu để kiểm tra độ chính xác của các giả thuyết này. Quá trình này có thể bao gồm việc sử dụng các phương pháp thống kê và phân tích số liệu nhằm đánh giá các giả thuyết.

Phương pháp logic

Phương pháp logic sử dụng các quy tắc logic để phân tích và phát triển lý thuyết. Nhờ đó, nhà nghiên cứu có khả năng khám phá sâu sắc bản chất của các mối quan hệ và nền tảng lý thuyết theo cách có hệ thống và hợp lý. Những quy luật như suy luận, phản luận và phân tích logic được áp dụng để kiểm tra tính nhất quán và logic của lý thuyết. 

Nhà nghiên cứu áp dụng các quy tắc logic để phân tích mệnh đề, quy luật hoặc giả thuyết, đồng thời xác định tính hợp lý và chính xác của chúng. Phương pháp này giúp xây dựng lý thuyết một cách logic, tạo ra khung nhìn rõ ràng và có hệ thống về đối tượng nghiên cứu.

Phương pháp lịch sử

Phương pháp lịch sử thường được áp dụng trong nghiên cứu khoa học xã hội, tập trung vào việc khám phá quá trình hình thành và phát triển của đối tượng nghiên cứu. Các nhà nghiên cứu thu thập và phân tích tư liệu lịch sử để xây dựng các giải thích khoa học về quá khứ. Phương pháp này cũng cung cấp cơ sở để đánh giá xu hướng, quy luật, cũng như mối tương quan xã hội và văn hóa qua từng thời kỳ.

Phương pháp cách thức hóa

Phương pháp cách thức hóa được áp dụng khi đối tượng nghiên cứu quá lớn để có thể tiếp cận trực tiếp. Phương pháp này hỗ trợ việc xác định các yếu tố quan trọng cần đo lường, từ đó xây dựng các mô hình có đặc điểm tương tự để phục vụ cho việc nghiên cứu và phân tích.

Các phương pháp nghiên cứu khoa học trong luận văn

Trong lĩnh vực nghiên cứu, không có quy định cứng nhắc nào về việc áp dụng hay không áp dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học trong luận văn. Sự lựa chọn cách thức nghiên cứu thích hợp hoàn toàn phụ thuộc vào đặc điểm của đối tượng, mục tiêu của đề tài và yêu cầu cụ thể của nghiên cứu. Vì vậy, nhà nghiên cứu có quyền và trách nhiệm trong việc xác định phương pháp tối ưu nhất để đạt được kết quả tốt nhất.

Tuy nhiên, khi đưa ra quyết định về phương pháp nghiên cứu, người nghiên cứu cần lưu ý các yếu tố như tính khả thi, độ tin cậy và tính toàn vẹn của dữ liệu thu thập được.

Các phương pháp nghiên cứu khoa học được áp dụng trong luận văn bao gồm: phương pháp luận, nghiên cứu định tính, nghiên cứu định lượng, thu thập dữ liệu và phương pháp toán học.

Phương pháp nghiên cứu sử dụng trong luận văn (Nguồn: Internet)

Quy trình 7 bước triển khai nghiên cứu khoa học

Để thực hiện một nghiên cứu khoa học hiệu quả, người nghiên cứu cần tuân theo một quy trình có hệ thống và logic. Dưới đây là 7 bước cơ bản để thực hiện phương pháp nghiên cứu khoa học:

Bước 1: Quan sát và phát triển lý thuyết

Giai đoạn đầu tiên trong phương pháp nghiên cứu khoa học là thực hiện quan sát và phát triển lý thuyết. Các nhà nghiên cứu bắt đầu bằng cách quan sát kỹ lưỡng một hiện tượng hoặc sự kiện cụ thể, thu thập dữ liệu và thông tin liên quan. Những quan sát này cung cấp cơ sở để hình thành một khung lý thuyết, nhằm giải thích và làm rõ các dữ liệu thu được.

Bước 2: Đặt câu hỏi nghiên cứu

Sau khi xây dựng lý thuyết, các nhà nghiên cứu đặt ra các câu hỏi nghiên cứu cụ thể. Những câu hỏi này định hướng mục tiêu nghiên cứu và làm rõ các yếu tố quan trọng cần được khám phá. Việc xác định câu hỏi về phương pháp nghiên cứu khoa học giúp nhà khoa học xác định các biến cần kiểm tra và lựa chọn phương pháp phù hợp để thu thập dữ liệu.

Bước 3: Đề xuất giả thuyết

Trong bước này, nhà nghiên cứu phát triển các giả thuyết dựa trên lý thuyết và câu hỏi nghiên cứu đã xác định. Giả thuyết là những dự đoán có căn cứ hoặc giải thích khả dĩ về các hiện tượng quan sát. Nó dự đoán mối liên hệ giữa các biến và cung cấp cơ sở cho các thí nghiệm hoặc kiểm tra tiếp theo. Các giả thuyết này sẽ được kiểm tra thực nghiệm và có thể được xác nhận hoặc bác bỏ dựa trên kết quả thu được.

Quy trình để triển khai việc nghiên cứu khoa học (Nguồn: Internet)

Bước 4: Triển khai thí nghiệm, thu thập dữ liệu

Giai đoạn tiếp theo bao gồm việc thực hiện các thí nghiệm hoặc thu thập dữ liệu để kiểm tra các giả thuyết đã đặt ra về phương pháp nghiên cứu khoa học. Các nhà nghiên cứu thiết kế, thực hiện các thí nghiệm có kiểm soát, xây dựng quy trình nghiên cứu cụ thể và chọn phương pháp thu thập dữ liệu phù hợp.

Họ điều chỉnh các biến số, thu thập dữ liệu qua các phương pháp như quan sát, khảo sát, phỏng vấn hoặc thí nghiệm và ghi chép các kết quả một cách chính xác. Chất lượng của dữ liệu thu thập được là yếu tố quyết định để đưa ra những kết luận chính xác và đáng tin cậy.

Bước 5: Phân tích, đánh giá về dữ liệu

Khi dữ liệu đã được thu thập, các nhà nghiên cứu tiến hành phân tích thông tin đó bằng cách sử dụng các kỹ thuật thống kê, phân tích định tính hoặc phương pháp phân tích khác. Họ tìm kiếm các mẫu, mối liên hệ và các phát hiện quan trọng trong dữ liệu. Quá trình phân tích giúp họ đưa ra kết luận dựa trên bằng chứng thu được và xác định xem liệu các giả thuyết ban đầu có được hỗ trợ hay không.

Bước 6: Truyền đạt kết quả nghiên cứu

Sau khi phân tích dữ liệu và đưa ra kết luận, các nhà nghiên cứu chia sẻ kết quả với cộng đồng khoa học và công chúng thông qua các tạp chí khoa học uy tín, hội nghị chuyên ngành hoặc các nền tảng truyền thông khác. Việc này không chỉ giúp đồng nghiệp và công chúng đánh giá phương pháp nghiên cứu mà còn tạo cơ hội thảo luận và ứng dụng các phát hiện mới để thúc đẩy sự phát triển trong lĩnh vực nghiên cứu.

Các giai đoạn nghiên cứu khoa học (Nguồn: Internet)

Bước 7: Tinh chỉnh và cải tiến nghiên cứu

Phương pháp nghiên cứu khoa học thường là một quá trình lặp đi lặp lại, trong đó các nhà nghiên cứu liên tục điều chỉnh và cải thiện dựa trên kết quả nghiên cứu trước đó. Họ xem xét lại các lý thuyết, cập nhật các câu hỏi nghiên cứu và phát triển các giả thuyết mới. 

Quy trình này không chỉ giúp mở rộng hiểu biết mà còn khuyến khích nghiên cứu sâu hơn để giải quyết vấn đề và thách thức mới. Từ đó, góp phần vào việc mở rộng và làm giàu kiến thức trong lĩnh vực nghiên cứu.

Những câu hỏi thường gặp về phương pháp nghiên cứu khoa học

Dưới đây là giải đáp những thắc mắc về “phương pháp nghiên cứu khoa học” bạn có thể tham khảo:

Các phương pháp nghiên cứu tài liệu phổ biến là gì?

Các phương pháp nghiên cứu tài liệu phổ biến có thể kể đến: phương pháp logic, phân tích – tổng hợp và phương pháp lịch sử.

Phương pháp nghiên cứu khoa học trong Y học là gì?

Các phương pháp nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực y học bao gồm: phương pháp thực nghiệm, điều tra, quan sát, phân tích tổng hợp và các phương pháp đặc thù như thử nghiệm lâm sàng và nghiên cứu lâm sàng.

Phương pháp nghiên cứu khoa học cung cấp một khuôn khổ làm việc có hệ thống để điều tra và hiểu biết về thế giới. Việc tuân theo các bước thực hiện trên sẽ giúp đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của nghiên cứu. Bằng cách áp dụng phương pháp nghiên cứu khoa học, chúng ta có thể đóng góp vào sự phát triển của tri thức và giải quyết các vấn đề thực tiễn một cách hiệu quả. VietnamWorks HR Insider cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm bài viết!

Xem thêm: Nắm rõ phương pháp 6 chiếc mũ tư duy: ý nghĩa và quy trình áp dụng

— HR Insider —

VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam