Scrum là gì? Cách áp dụng mô hình Scrum linh hoạt và hiệu quả

Mô hình quản lý Scrum, một phần của phương pháp Agile, thường được các nhà quản lý và doanh nghiệp ưa chuộng để tăng cường hiệu suất làm việc. Để áp dụng hiệu quả trong doanh nghiệp hoặc dự án, việc hiểu rõ về Scrum, cấu trúc của nó và quy trình triển khai là không thể thiếu đối với các nhà quản lý. Cùng VietnamWorks HR Insider tìm hiểu ngay nhé!

Scrum là gì?

Scrum là một phương pháp Agile được sử dụng trong phát triển sản phẩm, chủ yếu là trong lĩnh vực phần mềm. Nó là một khung quản lý dự án phổ biến, phù hợp với cả dự án đơn giản với một nhóm nhỏ cho đến những dự án phức tạp với hàng trăm thành viên, cũng như những dự án có yêu cầu về thời gian cố định.

Trong Scrum, công việc được thực hiện qua các chu kỳ lặp liên tục gọi là Sprint, bởi một Nhóm Scrum. Để hiểu rõ hơn về Scrum, cần nắm vững các nguyên lý, vai trò, sự kiện và quy trình vòng đời của Scrum.

Tìm hiểu Scrum là gì?

Scrum có phải là Agile?

Có thể nói rằng Scrum là một trong những phương pháp Agile phổ biến nhất được áp dụng trong công việc hiện nay. Tuy nhiên, cần nhớ rằng Scrum là một khung làm việc, trong khi Agile là một tư duy, một triết lý làm việc linh hoạt và nhanh chóng. Agile chỉ đề cập đến giá trị và nguyên tắc cơ bản, chứ không chỉ ra cụ thể làm thế nào để áp dụng vào công việc hàng ngày.

Do đó, việc thay đổi tư duy để có Agile mindset không thể xảy ra ngay trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, bằng cách sử dụng các framework như Scrum, chúng ta có thể áp dụng những giá trị và nguyên tắc của Agile vào công việc hàng ngày một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Ba trụ cột quan trọng của Scrum (Scrum Pillars)

Ba trụ cột của Scrum là: Tính minh bạch, Sự thanh tra và Sự thích nghi. Thiếu bất kỳ trụ cột nào trong ba yếu tố này sẽ làm cho Scrum không còn hoạt động đúng nữa.

Minh bạch (Transparency)

Đầu tiên, các thông tin liên quan đến quá trình phát triển phải được minh bạch và rõ ràng. Điều này bao gồm tầm nhìn về sản phẩm, yêu cầu từ khách hàng, tiến độ công việc, và các rào cản gặp phải. Việc này giúp mọi người ở các vai trò khác nhau có đủ thông tin để đưa ra các quyết định hiệu quả nhằm nâng cao hiệu suất công việc. Các công cụ và cuộc họp trong Scrum luôn đảm bảo rằng thông tin được minh bạch cho tất cả mọi người.

Thanh tra (inspection)

Việc thanh tra liên tục các hoạt động trong Scrum đảm bảo phát hiện ra các vấn đề cũng như đưa ra giải pháp để thông tin có giá trị và hữu ích đến được cho tất cả mọi người tham gia vào quá trình phát triển. Việc theo dõi và thanh tra một cách cẩn thận và liên tục là cơ chế khởi đầu cho việc thích nghi và các cải tiến liên tục trong Scrum.

Thích nghi (adaptation)

Dựa trên thông tin minh bạch từ quá trình thanh tra và làm việc, Scrum có thể phản ứng và thích nghi với các thay đổi một cách tích cực, giúp mang lại thành công cho sản phẩm. Các nỗ lực minh bạch và thanh tra đều hướng tới việc thích nghi nhanh chóng và hiệu quả.

Năm giá trị cốt lõi định hình Scrum (Scrum Core Values)

Các giá trị cốt lõi của Scrum là những nguyên tắc mà những người sống với chúng sẽ dễ dàng hơn khi áp dụng phương pháp này vào công việc. Đó là:

Dũng cảm – Courage

Dũng cảm là một giá trị quan trọng mà các thành viên trong đội Scrum cần phải đặt ra. Họ cần cảm thấy an toàn để thể hiện ý kiến của mình, từ chối khi cần, và thử nghiệm những ý tưởng mới. Đội phát triển cũng cần sự dũng cảm để thách thức các phương pháp cũ và vượt qua các rào cản trên con đường đạt được mục tiêu.

Tập trung – Focus

Scrum đặt nặng việc tập trung vào ít việc hơn. Điều này bao gồm việc bắt đầu và kết thúc một công việc, giới hạn số lượng công việc đang tiến hành cùng một lúc và giảm thiểu việc làm đồng thời.

Cam kết – Commitment

Các thành viên của đội Scrum cần cam kết với mục tiêu của nhóm. Họ tự chủ lựa chọn công việc và cam kết với những quyết định mình đã đưa ra.

Scrum hoạt động dựa trên Sprint, với mỗi Sprint có mục tiêu cụ thể được đặt trong một khoảng thời gian nhất định (từ 1-4 tuần). Đội phát triển có thể chia nhỏ mục tiêu thành các phần có thể xử lý và bắt đầu thực hiện công việc. Việc đánh giá tính khả thi của các mục tiêu này giúp đảm bảo rằng các thành viên đều cam kết với việc hoàn thành những gì họ đã hứa.

Tôn trọng – Respect

Trong môi trường Scrum, các thành viên của đội phát triển cần thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau, Product Owner, các bên liên quan (Stakeholders) và Scrum Master.

Đội nhóm sống trong tinh thần Agile nhận thức rằng sức mạnh để đạt được mục tiêu nằm ở trí tuệ tập thể, ở cách họ cộng tác ăn ý với nhau. Mỗi cá nhân đều đóng góp vào mục tiêu của Sprint. Do đó, họ cần tôn trọng ý kiến của nhau, ghi nhận nỗ lực của nhau, thậm chí chấp nhận sự không hoàn hảo của các thành viên.

Cởi mở – Openness

Đội phát triển cần liên tục tìm kiếm ý tưởng mới và cơ hội để học hỏi. Một đội nhóm Agile cũng cần trung thực với nhau và sẵn lòng cung cấp sự giúp đỡ khi cần.

Giá trị cốt lõi của Scrum

Các vai trò cần có trong một mô hình Scrum hoàn chỉnh

Các vai trò trong đội nhóm sử dụng Scrum được thể hiện như sau:

Product Owner

Product Owner là một trong ba vai trò chính trong đội nhóm Scrum. Vai trò này chịu trách nhiệm tối ưu hóa lợi nhuận trên đầu tư (ROI – Return On Investment) bằng cách quyết định các tính năng của sản phẩm, đánh giá và xác định độ ưu tiên của từng hạng mục. Các hạng mục có độ ưu tiên cao sẽ được ưu tiên phát triển trước, trong khi những hạng mục có độ ưu tiên thấp hơn sẽ được xử lý sau.

Khác với một Giám đốc Sản phẩm truyền thống, Product Owner tham gia tích cực vào quá trình phát triển sản phẩm, thay vì chỉ quản lý và ủy quyền cho người khác thực hiện các quyết định liên quan đến sản phẩm.

Scrum Master

ScrumMaster đóng vai trò then chốt trong đội nhóm Scrum, giúp đảm bảo nhóm làm việc hiệu quả bằng cách tuân thủ nguyên lý, kỹ thuật và quy tắc của Scrum. Không phải là người quản lý, Scrum Master là một lãnh đạo theo phong cách phục vụ (Servant Leader). Với vai trò này, Scrum Master làm mọi thứ trong khả năng của mình để phục vụ Product Owner, Nhóm Phát triển, và tổ chức, giúp họ đạt được thành công.

Nhóm phát triển

Nhóm Phát triển là nhóm trực tiếp tham gia vào việc sản xuất sản phẩm, có nhiệm vụ chuyển giao sản phẩm hoàn thiện ở cuối mỗi Sprint. Thành viên trong nhóm Phát triển không được phân chia thành các chức danh chuyên môn cụ thể như kiểm thử viên, lập trình viên, chuyên gia thiết kế, hay chuyên gia cơ sở dữ liệu. Thay vào đó, tất cả đều được gọi chung là “Nhà Phát triển”. Điều này giúp tăng cường tính sở hữu tập thể, trách nhiệm tập thể và đảm bảo sự bình đẳng giữa các thành viên.

Các vai trò chính trong nhóm Scrum

Xem thêm các bài viết thú vị sau:

• Hikikomori là gì? Khám phá hiện tượng sống tách biệt trong xã hội hiện đại
• Bartender là gì? Vai trò và nghệ thuật pha chế của một bartender chuyên nghiệp
• Sao michelin là gì? Hệ thống đánh giá nhà hàng danh giá và ý nghĩa của những ngôi sao
• Cameo là gì? Sự xuất hiện đặc biệt trong phim ảnh và truyền hình
• Producer là gì? Tìm hiểu về vai trò và nhiệm vụ của nhà sản xuất trong ngành giải trí
• Hrbp là gì? Đối tác nhân sự – cầu nối giữa nhân viên và ban lãnh đạo
• MMO là gì? Khám phá thế giới của trò chơi trực tuyến nhiều người chơi
• PT là gì? Huấn luyện viên cá nhân – người hướng dẫn sức khỏe và thể lực
• Commission là gì? Hiểu rõ về cơ chế hoa hồng trong kinh doanh
• Compensation là gì? Các hình thức đền bù và lợi ích trong môi trường làm việc

Các tạo tác trong Scrum (Scrum artifacts)

Trong Scrum, có ba tạo tác chính:

Product Backlog

Product Backlog là nơi chứa danh sách các tính năng và yêu cầu của sản phẩm, được liên tục cập nhật trong suốt quá trình phát triển sản phẩm. Mỗi Product Backlog được liên kết với một Mục tiêu Sản phẩm (Product Goal), mô tả mục tiêu cuối cùng của sản phẩm mà mỗi tính năng trong Product Backlog phải hỗ trợ.

Product Owner có trách nhiệm quản lý và duy trì Product Backlog, bao gồm xác định nội dung (các tính năng cần phát triển), đánh giá độ ưu tiên và sắp xếp các tính năng, làm rõ và giải thích mọi thắc mắc liên quan đến sản phẩm.

Sprint Backlog

Trong Scrum, Sprint Backlog là công cụ quản lý công việc được đội Phát triển sử dụng trong mỗi Sprint, và được cập nhật liên tục trong suốt Sprint. Sprint Backlog bao gồm danh sách các tính năng và các công việc cụ thể cần thực hiện để đạt được mục tiêu của Sprint.

Product Increment

Incremental hay còn gọi là phần tăng trưởng, là phần của sản phẩm mà đội Phát triển tạo ra ở cuối mỗi Sprint. Đây là một khái niệm quan trọng trong Scrum, tạo ra sự khác biệt lớn về mặt sản phẩm so với các phương pháp truyền thống.

Scrum không chỉ đơn giản chia quá trình phát triển thành các Sprint nhỏ liên tiếp nhau, mà ở cuối mỗi Sprint, đội phải chuyển giao một phần tính năng “hoàn chỉnh” của sản phẩm. Sự hoàn chỉnh được xác định dựa trên Định nghĩa Hoàn thành đã được thống nhất trước đó bởi Product Owner. Việc chuyển giao phần tăng trưởng này là nhiệm vụ cốt lõi và thách thức đối với đội Phát triển.

Tạo tác của mô hình Scrum

Ưu nhược điểm của mô hình Scrum

Giống như các mô hình quản lý khác, Scrum mang lại cả ưu và nhược điểm mà các đội nhóm cần xác định để liên tục cải thiện.

Ưu điểm của Scrum:

• Linh hoạt và dễ thích ứng: Scrum phù hợp với nhiều loại hình công việc, đặc biệt là các dự án có yêu cầu chưa rõ ràng từ đầu, đòi hỏi phương pháp linh hoạt và có khả năng thay đổi thường xuyên.
• Minh bạch trong phân công công việc: Các thành viên trong nhóm dễ dàng nắm bắt rõ ràng nhiệm vụ của mình trong Scrum. Họ biết chính xác công việc cần hoàn thành và mục tiêu cho mỗi giai đoạn nước rút tiếp theo.
• Thúc đẩy sáng tạo: Môi trường làm việc trong Scrum khuyến khích đội nhóm chia sẻ ý tưởng và sáng tạo mà không bị giới hạn bởi các quy trình khắt khe.
• Đảm bảo chất lượng công việc: Scrum chú trọng vào giảm thiểu lỗi thông qua việc thử nghiệm và cập nhật công việc thường xuyên. Các thành viên hoàn toàn chịu trách nhiệm về công việc của mình, mang đến sản phẩm cuối cùng hoàn chỉnh và đạt chất lượng cao nhất.
• Tiết kiệm chi phí: Scrum giúp tối ưu chi phí nhờ vào việc giảm thiểu tài liệu và nguồn lực cần thiết cho quản lý và kiểm soát dự án.

Nhược điểm của Scrum:

• Đòi hỏi kiến thức và tinh thần trách nhiệm cao: Scrum yêu cầu một đội ngũ thành thạo và có trách nhiệm. Các thành viên cần hiểu sâu sắc về mô hình để triển khai hiệu quả và đảm bảo tiến độ dự án không bị ảnh hưởng nếu có sự chậm trễ từ bất kỳ ai.
• Khó mở rộng quy mô: Scrum thường hiệu quả nhất với nhóm nhỏ từ 3-9 người, do đó, việc áp dụng cho các dự án lớn có thể khó khăn và giảm hiệu quả quản lý.
• Khó kết hợp với các phương pháp quản lý truyền thống: Scrum phù hợp với các dự án linh hoạt, nhưng khó tích hợp với những dự án có kế hoạch rõ ràng ngay từ đầu hoặc cần tính ổn định cao.
• Các cuộc họp hàng ngày dễ gây mệt mỏi: Việc họp thường xuyên có thể tạo áp lực và gây khó chịu cho một số thành viên trong nhóm.

Cách triển khai mô hình quản lý dự án Scrum hiệu quả cho doanh nghiệp

Việc áp dụng mô hình Scrum một cách hiệu quả là mối quan tâm của nhiều doanh nghiệp. Tuy nhiên, nhiều trường hợp chuyển đổi sang Agile/Scrum không đem lại kết quả như mong đợi và thậm chí gây ra các hậu quả nghiêm trọng như lãng phí tài nguyên, tăng chi phí do thử nghiệm vài lần, dự án thất bại hoặc trễ hạn, sự không hài lòng của khách hàng về chất lượng sản phẩm và sự mất lòng tin trong nội bộ nhóm.

Theo Ken Schwaber, người sáng lập Scrum, nguyên nhân chính của tình trạng này là “75% các nhóm Scrum không thấy giá trị vì họ sử dụng nó không đúng cách.” Để Scrum thực sự thành công, đòi hỏi sự áp dụng đúng bản chất và đồng bộ từ tất cả các bộ phận, từ nhân viên đến cấp quản lý, từ nhóm dự án đến toàn bộ doanh nghiệp.

Phân biệt Agile và Scrum (Viết mới)

Vậy đâu là điểm khác biệt giữa Agile và Scrum? Có thể hiểu rằng Agile là một triết lý hướng đến sự thích ứng và phản hồi nhanh với các thay đổi. Còn Scrum là một phương pháp thuộc Agile, được thiết kế để xây dựng tư duy linh hoạt và sự phối hợp hiệu quả giữa các nhóm làm việc và quản lý dự án trong môi trường Agile.

Nói cách khác, Agile là một tư duy bao quát, trong khi Scrum là một khung làm việc cụ thể. Triết lý Agile bao gồm 4 giá trị và 12 nguyên tắc, nhằm phát triển sản phẩm linh hoạt hơn. Agile mang tính trừu tượng và tổng quan và khi áp dụng vào thực tế, các nhóm dự án sẽ sử dụng phương pháp Scrum.

Việc áp dụng toàn bộ các giá trị và nguyên tắc của Agile đòi hỏi thời gian đáng kể. Tuy nhiên, khi làm việc theo khung của Scrum, thời gian triển khai có thể được rút ngắn, đồng thời đạt được hiệu quả cao hơn.

Sau quá trình dài phát triển và cải tiến liên tục, mô hình Scrum đã trở thành một lựa chọn phổ biến trong các doanh nghiệp nhờ khả năng giải quyết các vấn đề từ cấp độ micro đến macro, đặc biệt là những công việc phức tạp và chưa rõ kết quả từ đầu. Áp dụng Scrum vào quản lý dự án có thể giúp dự án hoàn thành đúng tiến độ và đạt được kết quả cao hơn một phần nào đó. Hãy thử nghiệm và tích hợp chúng vào doanh nghiệp của bạn!

Nắm bắt thông tin tuyển dụng mới nhất và tham gia ứng tuyển tại VietnamWorks! Top các nhà tuyển dụng cùng việc làm tiềm năng đa dạng: Mailisa tuyển dụng, Abbott tuyển dụng, tuyển dụng Long Châu, SAGS tuyển dụng, Nam Á tuyển dụng, Tôn Hoa Sen tuyển dụng, Nhà thuốc An Khang tuyển dụng và Nhựa Duy Tân tuyển dụng.

Xem thêm:

• Logic là gì? Bí quyết tư duy sắc bén và thành công
• NLP là gì? Những nguyên tắc cơ bản của NLP

— HR Insider —

VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam