PNL là gì?
PNL là viết tắt của Profit and Loss Statement, là một loại báo cáo tài chính quan trọng trong doanh nghiệp, cung cấp thông tin về lãi và lỗ của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian cụ thể. PNL gọi tắt là báo cáo lãi lỗ, cho thấy chênh lệch giữa số tiền doanh nghiệp thu được từ hoạt động kinh doanh và các chi phí đã bỏ ra để duy trì hoạt động.
Dựa vào PNL, doanh nghiệp, nhà đầu tư và các bên liên quan có thể nắm được tình trạng vận hành cũng như khả năng sinh lời của doanh nghiệp trong tương lai gần. Để tính PNL, chúng ta áp dụng công thức:
PNL = Tổng doanh thu – Tổng chi phí (gồm thuế)
Trong đó:
- PNL âm nghĩa là lợi nhuận ròng âm, doanh nghiệp đang lỗ.
- PNL dương nghĩ là lợi nhuận ròng dương, hoạt động kinh doanh đang có lãi.
Xem thêm : Năm của “Thiên nga đen” và những tác động không thể lường trước
Vai trò của PNL trong kinh doanh
PNL đóng vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh, không chỉ với riêng doanh nghiệp mà còn có cả nhà đầu tư:
- Đối với nhà đầu tư, PNL cung cấp cái nhìn tổng quan về hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp, cho thấy cách thức vận hành của doanh nghiệp có hiệu quả hay không, từ đó đưa ra được quyết định đầu tư sáng suốt.
- Đối với doanh nghiệp, PNL cho thấy hiệu quả của quá trình vận hành. Nếu PNL âm thì doanh nghiệp cần đưa ra chiến lược kinh doanh mới để xoay chuyển tình thế, tránh lỗ kéo dài. Nếu PNL dương thì doanh nghiệp cần duy trì tốt con số để có thể thu hút được các nhà đầu tư về với doanh nghiệp mình.
Đặc điểm PNL trong đầu tư kinh doanh
Riêng trong mảng đầu tư, chỉ số PNL sẽ cung cấp chi tiết các vấn đề liên quan đến lợi nhuận của doanh nghiệp:
- PNL là một dạng báo cáo cung cấp đầy đủ thông tin về lợi nhuận ròng của doanh nghiệp, bao gồm doanh thu và chi phí.
- PNL cho thấy rõ khả năng quản lý của doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh, góp phần đưa đến quyết định cắt giảm chi phí, thúc đẩy doanh thu.
- PNL thể hiện xu hướng doanh thu, chi phí, dòng tiền, thu nhập và lợi nhuận tổng thể, cho thấy chính sách, chiến lược phân bổ nguồn lực và ngân sách của doanh nghiệp.
Dựa vào các đánh giá này, nhà đầu tư có thể xác định sẽ đầu tư bao nhiêu vào một doanh nghiệp để có khả năng thu lãi sau một khoảng thời gian nhất định. Bên cạnh đó, với chính các chủ doanh nghiệp, các đánh giá PNL này cũng là cơ sở để đưa ra chiến lược kinh doanh mới hiệu quả hơn.
Những thành phần trong báo cáo PNL
Đến đây, chắc hẳn bạn đã hiểu PNL là gì. Để hiểu về cách lập báo cáo PNL, trước hết cần nắm rõ các thành phần cơ bản của PNL và các yếu tố liên quan:
Thành phần cơ bản của PNL
Một bản báo cáo PNL đầy đủ bao gồm các thành phần cơ bản như sau:
- Doanh thu: Bao gồm doanh thu từ hoạt động kinh doanh chính, doanh thu phi hoạt động (không liên quan đến hoạt động kinh doanh) và thu nhập từ việc bán các tài sản kinh doanh.
- Lợi nhuận gộp: Là doanh thu thuần, chưa bao gồm chi phí bán hàng của doanh nghiệp.
- Chi phí hoạt động: Gồm chi phí chung, quản lý, bán hàng, chi phí vận hành, lương, khấu hao, điện nước, phí phát sinh,…
- Giá vốn hàng bán: Là giá thành bán ra của sản phẩm mà doanh nghiệp đang kinh doanh.
- Lợi nhuận trước thuế: Tính bằng lợi nhuận hoạt động trừ đi các chi phí tài chính.
- Lợi nhuận ròng: Bằng tổng lợi nhuận trừ đi tổng chi phí.
- Thu nhập hoạt động: Là thu nhập trước thuế, lãi vai, khấu hao và uy quyền, gồm lợi nhuận gộp cộng với các chi phí hoạt động.
Các yếu tố liên quan đến PNL
Ngoài các thành phần cơ bản kể trên, PNL còn liên quan đến các yếu tố khác như:
- Chi phí lãi vay: Là tiền lãi doanh nghiệp phải trả cho các khoản vay.
- Thuế thu nhập: Khoản phí được tính trước thu nhập ròng, không gồm thuế tài sản.
- Thu nhập: Là tiền sinh ra từ gửi ngân hàng hoặc lãi suất của các khoản đầu tư.
- Thu nhập trên cổ phiếu: Số tiền mà cổ đông nhận được cho mỗi cổ phiếu họ sở hữu, tính dựa trên thu nhập ròng trong kỳ, bằng tổng thu nhập ròng chia cho số cổ phiếu đang lưu hành tại doanh nghiệp.
- Biến động thị trường: Thị trường suy giảm có thể kéo theo doanh số giảm, dẫn đến giảm lợi nhuận và ngược lại.
Phương pháp tạo báo cáo hoạt động của PNL
Có hai phương pháp dùng trong tạo báo cáo PNL là báo cáo hoạt động 1 bước và báo cáo hoạt động nhiều bước:
Phương pháp tạo báo cáo hoạt động trong PNL 1 bước
Báo cáo hoạt động PNL 1 bước là phương pháp phù hợp với các doanh nghiệp quy mô nhỏ hoặc các ngành kinh doanh nhỏ lẻ. Phương pháp báo cáo PNL này không phân tích chi tiết cho từng bộ phận mà thường chỉ tính tỷ suất lợi nhuận gộp mà thôi. Loại báo cáo này nhằm xác định doanh thu ròng, với công thức tính là:
Thu nhập ròng = (Doanh thu + Lãi) – (Chi phí + Tổn thất)
Báo cáo hoạt động PNL 1 bước chỉ có một tổng phụ cho tất cả các mục hàng doanh thu và chi phí. Báo cáo cuối cùng thể hiện lỗ ròng và lãi của hoạt động kinh doanh.
Phương pháp tạo báo cáo hoạt động trong PNL nhiều bước
Tạo báo cáo hoạt động PNL nhiều bước phù hợp với hầu hết mọi quy mô doanh nghiệp, chủ yếu dựa trên hàng tồn kho. Phương pháp tạo báo cáo này cho thấy rõ doanh thu hoạt động và các loại chi phí phát sinh trong quá trình vận hành doanh nghiệp. Các bước tính PNL nhiều bước bao gồm:
- Bước 1: Tính lợi nhuận gộp
- Bước 2: Tính thu nhập hoạt động
- Bước 3: Tính thu nhập ròng
Một số câu hỏi thường gặp về báo cáo PNL
Chắc hẳn đến đây bạn đã hiểu được cơ bản PNL là gì và vai trò của báo cáo PNL đối với hoạt động kinh doanh và đầu tư. Tuy nhiên, chắc hẳn bạn cũng có nhiều thắc mắc khác xung quanh chỉ số này. Hãy để HR Insider giúp bạn giải đáp nhé!
PNL có giống với báo cáo thu nhập không?
Đôi khi báo cáo lãi lỗ PNL cũng được gọi là báo cáo thu nhập. Dù vậy, báo cáo thu nhập thường chỉ được dùng trong các quy định kế toán, thuế của một số quốc gia mà thôi. Trong khi báo cáo PNL xuất hiện trong mọi nền kinh tế. Tuy nhiên, nội dung của báo cáo thu nhập và báo cáo PNL dường như là giống nhau. Cả hai đều cung cấp các thông tin về doanh thu, chi phí, lợi nhuận của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định. Vì vậy, trong một số trường hợp thì báo cáo PNL và báo cáo thu nhập có thể hoán đổi tên gọi cho nhau mà vẫn được sử dụng với cùng một mục đích.
Điểm khác nhau giữa PNL và bảng cân đối kế toán là gì?
Bảng cân đối kế toán và báo cáo PNL là hai văn bản hoàn toàn khác nhau, dù đều là hai tài liệu cơ bản trong ngành kế toán. Hai loại báo cáo này cung cấp những thông tin quan trọng về tình hình tài chính, hoạt động kinh doanh. Trong đó, bảng cân đối kế toán cho thấy tài sản, nợ và vốn của doanh nghiệp trong một thời điểm nhất định, cho thấy mức độ cân bằng giữa tài sản và vốn. Còn PNL thì cho thấy thông tin về doanh thu, chi phí, lợi nhuận và tổn thất của doanh nghiệp, bằng việc so sánh doanh thu, chi phí mà xác định lãi hay lỗ.
Có bắt buộc phải báo cáo PNL không?
Báo cáo PNL là bắt buộc phải có trong bất cứ doanh nghiệp và tổ chức nào, kể cả với các cá nhân kinh doanh. Việc tạo báo cáo PNL là tuân thủ quy định của pháp luật trong luật kế toán của mọi quốc gia. Thông qua báo cáo PNL, doanh nghiệp cũng có cái nhìn trực quan hơn về hoạt động kinh doanh của mình, qua đó mà đưa ra các quyết định sáng suốt, gia tăng tiềm lực tài chính và giúp doanh nghiệp phát triển bền vững hơn.
Ai là người lập bảng báo cáo lãi lỗ?
Báo cáo lãi lỗ PNL được tạo bởi bộ phận kế toán hoặc tài chính của các doanh nghiệp. Nhân viên kế toán có trách nhiệm thu thập, xử lý thông tin liên quan đến doanh thu, chi phí, lãi vay, thuế và các chi phí khác để tính toán lợi nhuận hay lỗ của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định. Với các cá nhân kinh doanh thì báo cáo PNL được lập bởi chính cá nhân đó, hoặc bởi nhân viên kế toán được thuê ngoài. Hầu hết các trường hợp, PNL vẫn được thực hiện bởi kế toán có chuyên môn cao để đảm bảo tính chính xác, đầy đủ nhất.
Bài viết trên đây đã trình bày chi tiết khái niệm PNL là gì, vai trò của PNL trong kinh doanh, đầu tư và các cách tạo bảng báo cáo lỗ lãi PNL. Hy vọng rằng những thông tin này giúp ích cho công việc và sự nghiệp của bạn! Để tham khảo thêm nhiều kiến thức khác liên quan trong ngành kế toán nói chung, bạn đừng quên truy cập vào trang tin tức HR Insider trên VietnamWorks. Trong trường hợp bạn có ý định tìm việc làm ngành kế toán, làm quen với việc tạo lập các loại báo cáo tài chính thì có thể tìm việc tại chuyên trang tuyển dụng VietnamWorks nhé!
Bài viết dành riêng cho thành viên của HR Insider.